Profielschets burgemeester Middelburg

1. Inleiding: Middelburg zoekt een nieuwe burgemeester

De profielschets is opgesteld door de gemeenteraad. In deze profielschets vertellen we meer over het karakter, de ambitie en de uitdagingen van onze gemeente. Vervolgens beschrijven we het gewenste profiel en de bestuursstijl, basiscondities en vaardigheden die we van onze burgemeester verwachten. Ten slotte treft u informatie aan over de voorwaarden en de procedure.

Aan het college van burgemeester en wethouders, alle Zeeuwse gemeenten en samenwerkingspartners is gevraagd input te leveren voor het profiel. Aan inwoners, ondernemers en onze maatschappelijke partners hebben we gevraagd met ons mee te denken. Hun input is meegenomen in de profielschets. Een samenvatting van deze consultatie treft u op de volgende pagina aan.

Samenvatting uitkomsten consultatie

In totaal hebben 671 respondenten hun mening gegeven en aangegeven wat zij belangrijk vinden. Per vraag konden maximaal drie antwoorden worden gegeven.

Uit de enquête blijkt dat de respondenten het vooral belangrijk vinden dat onze burgemeester zich richt op:

Aantal keer genoemd:

• 385 Álle inwoners in álle wijken en dorpen
• 320 Openbare orde, veiligheid en handhaving
• 255 De toekomst van Middelburg
• 221 Goed en integer bestuur
• 159 Initiatieven en signalen vanuit de samenleving
• 125 Regionale en provinciale samenwerking
• 115 Ondernemers en bedrijfsleven
• 104 Kwetsbare groepen in de samenleving
• 69 Klantvriendelijke en dienstverlenende organisatie
• 56 Bestuurlijke vernieuwing
• 40 Het verenigingsleven en geloofsgemeenschappen
• 30 Een landelijk netwerk
• 11 Internationaal netwerk

De belangrijkste eigenschappen of competenties van onze burgemeester die de respondenten noemen, zijn:

Aantal keer genoemd:

• 332 Zichtbaar aanwezig en aanspreekbaar
• 313 Verbindend en samenwerkend
• 264 Betrouwbaar en integer
• 165 Betrokken en meelevend
• 135 Daadkrachtig en duidelijk
• 123 Iemand die boven de partijen staat
• 115 Iemand die opkomt voor onze gemeente
• 90 Strategisch en heeft visie
• 90 Hét boegbeeld van onze gemeente
• 73 Ambitieus voor onze gemeente
• 72 Iemand die past bij de cultuur van onze regio
• 57 Communicatief
• 35 Gezaghebbend
• 20 Initiatiefrijk

Informatie over de respondenten:

Ik ben:

• 494 Inwoner van de gemeente Middelburg
• 51 Ondernemer in de gemeente Middelburg
• 97 Werkzaam in de gemeente Middelburg
• 30 Werkzaam bij de gemeente Middelburg
• 45 Vertegenwoordiger van een organisatie of maatschappelijke instelling in de gemeente Middelburg
• 41 Anders

Ik ben:

• 17 Jonger dan 25 jaar
• 215 25 tot 45
• 224 46 tot 65
• 87 ouder dan 65

2. Profiel van de gemeente Middelburg

De gemeente Middelburg ligt op Walcheren, is de hoofdstad van Zeeland en heeft circa 50.000 inwoners. De historische binnenstad bepaalt in grote mate het gezicht van Middelburg. Rondom het centrum liggen zeven wijken en vier kernen. Samen vormen zij de gemeente Middelburg. De wijken hebben elk hun eigen karakter en bijzonderheden. Daarnaast zijn er vier unieke kernen: Arnemuiden, Kleverskerke, Sint Laurens en Nieuw- en Sint Joosland. Middelburgers zijn trots op hun gemeente.

Ons monumentale centrum is eigenlijk één groot decor. Het inspireert kunstenaars en trekt liefhebbers van kunst, cultuur en erfgoed aan. Middelburg is daardoor ook toeristenstad én winkelstad waar creatieve ondernemers opstaan die mensen weten te verrassen. Die handelsgeest typeert Middelburg. Al sinds de middeleeuwen is het een echte handelsstad. Middelburg vormde een centrum van wereldhandel waarin de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC), de West-Indische Compagnie (WIC) en de Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) actief waren. Dit handelssucces kende ook een schaduwzijde: de slavenhandel. De burgemeester heeft hiervoor op 1 juli 2023 namens onze gemeente excuses aangeboden.

In de binnenstad zijn zo’n 1.200 monumenten. Daarmee zijn we één van de belangrijkste monumentensteden van Nederland. Maar Middelburg is meer dan monumenten. Er zijn veel voorzieningen, die passen bij de regiofunctie van Middelburg. Denk bijvoorbeeld aan onderwijsvoorzieningen als University College Roosevelt (UCR), HZ University of Applied Sciences en Scalda voor middelbaar beroepsonderwijs. En aan een bibliotheek, filmhuis, jongerencentra, een breed scala aan sportverenigingen, maatschappelijke organisaties, geloofsgemeenschappen, musea, verschillende cultuurpodia en een schouwburg. Ook sta je vanuit de binnenstad binnen de kortste keren in het groen of op het strand. Perfect om heerlijk te wandelen, relaxen, ontdekken en spelen.

Kortom, de vele monumenten, de historie, de wijken en kernen, de voorzieningen en de evenementen maken Middelburg een aantrekkelijke gemeente om te bezoeken. En vooral ook om te wonen en (voor) te werken.

Organisaties, inwoners en bestuurders noemen Middelburg ook wel ‘mensenrechtenstad’ en ‘stad van de vier vrijheden’.

Bestuurscultuur

Het gemeentebestuur van Middelburg richt zich op een transparante bestuurscultuur en kenmerkt zich door resultaatgerichtheid. Politieke discussies vinden plaats in de politieke arena en men weet die daar ook te houden. Buiten die arena weten raadsleden, collegeleden en ambtenaren elkaar te vinden om in goed overleg de volgende stap richting gezamenlijke doelstellingen te zetten. Onderlinge samenwerking overstijgt de grenzen van coalitie en oppositie en ideologische verschillen. Het gemeentebestuur is dienstbaar aan de inwoners en het bestuur is laagdrempelig en benaderbaar.

De sfeer in de raad en het college is goed en constructief. In de afgelopen jaren heeft de gemeente actief werk gemaakt van het verbeteren van de bestuurscultuur. Verdieping van het debat, versterking van de politieke besluitvorming en het betrekken van inwoners bij besluitvorming via participatie, zijn aspecten die alom belangrijk geacht worden. Onze burgemeester vormt hierin een belangrijke schakel en draagt actief bij aan het versterken en beschermen van deze bestuurscultuur.

Gemeenteraad

De gemeenteraad telt 29 raadsleden, verdeeld over negen fracties.

De 29 zetels zijn als volgt verdeeld:

• GroenLinks/PvdA: 8 zetels
• LPM: 5 zetels
• SGP: 3 zetels
• CDA: 3 zetels
• D66: 3 zetels
• ChristenUnie: 3 zetels
• VVD: 2 zetels
• SP: 1 zetel
• Forum voor Democratie: 1 zetel

Huidige coalitie en college De fracties GroenLinks/PvdA, LPM, D66 en ChristenUnie vormen samen de coalitie. Hun gezamenlijke uitgangspunten zijn neergelegd in het coalitieakkoord 2022-2026 ‘Een frisse wind’.

Het college wordt gevormd door de burgemeester en vier wethouders. Tot de portefeuille van de huidige burgemeester behoren: algemene bestuurlijke coördinatie, algemene representatie, openbare orde en veiligheid, politie, brandweer, rampenbestrijding, bestuurscultuur en bestuurlijke en juridische zaken.

De ambtelijke organisatie

De ambtelijke organisatie groeit dit jaar naar ongeveer 500 medewerkers. Dit mede door politiek-bestuurlijke ambities en uitbreiding van het takenpakket. Aan het hoofd staat de gemeentesecretaris / algemeen directeur. Samen met tien afdelingshoofden vormt hij het managementteam. Middelburg heeft een platte organisatiestructuur met veel verantwoordelijkheid bij medewerkers. Uit (medewerkers)onderzoeken komt een cultuur naar voren die zich kenmerkt door openheid, sociale verbondenheid en veiligheid. De medewerkers zijn trots op hun gemeente en waarderen de informele sfeer en de korte lijnen met collega’s en bestuur.

Regionale samenwerking: Middelburg als bestuurlijk centrum en als samenwerkingspartner

Middelburg is het bestuurlijk centrum van Zeeland en richt zich nadrukkelijk op regionale samenwerking en samenwerking met buurgemeenten. Ten behoeve van regionale visies en samenwerkingsverbanden zit Middelburg in de Vereniging Zeeuwse gemeenten (VZG), in het Overleg Zeeuwse Overheden (OZO), de Z4 (de vier grootste gemeenten van Zeeland) en in verschillende gemeenschappelijke regelingen, zoals de Veiligheidsregio Zeeland.

In Middelburg zetelen naast de gemeente onder meer de Provincie Zeeland, Waterschap Scheldestromen, Rijkswaterstaat, de Rechtbank en de Belastingdienst. De Zeeuwse samenwerking wordt gezien als krachtig middel in het behartigen van de lokale en regionale belangen. Het rapport ‘Elke regio telt’ en de kabinetsreactie daarop zijn relevante actuele ontwikkelingen.

Maatschappelijke uitdagingen en bestuurlijke ambities

Voor de komende jaren staat de gemeente Middelburg voor de volgende opgaven:

• Operationeel, tactisch en strategisch samenwerken met de regio waarbij Middelburg een leidende rol neemt. In het bijzonder heeft de samenwerking en afstemming op Walcheren daarbij onze aandacht;
• Middelburg blijvend positioneren als dé centrumgemeente van Zeeland;
• Behouden en versterken van Middelburg als aantrekkelijke vestigingslocatie voor inwoners en ondernemers, onder meer door te voorzien in passende huisvesting;
• Koesteren van de cultuur, historie en monumenten die onze gemeente rijk is;
• Verder ontwikkelen van de duurzaamheidsambitie en circulaire economie;
• Het leefbaar en aantrekkelijk houden van onze gemeente door een goede balans te bewaren met recreatie en toerisme;
• Het vergroten van (het gevoel van) veiligheid in de gemeente;
• Behouden en waar mogelijk versterken van het sociale karakter van de gemeente en creëren van sociaaleconomische kansen voor alle inwoners;
• Investeren in een relatie met  wederzijds vertrouwen tussen inwoners en overheid en het versterken van participatie.

3. Rollen van de burgemeester

Als ónze burgemeester herkent u zich in de volgende rollen:

Boegbeeld binnen Middelburg

Als burgemeester bent u het zichtbare boegbeeld van onze gemeente, maar ook het aambeeld van de lokale democratie, die toeziet op gelijke rechten van onze inwoners. U bent betrokken bij de gemeenschap, luistert actief naar de behoeften en zorgen van inwoners, ondernemers en andere groeperingen en onderneemt hierop actie. U neemt actief deel aan (formele en informele) evenementen, bijeenkomsten en initiatieven in de gemeente. Door een actieve communicatiestijl en persoonlijke ontmoetingen draagt u de visie en boodschap van de gemeente uit en bent u de verbinder die verschillende partijen en belanghebbenden samenbrengt.

Boegbeeld buiten Middelburg

Als onze burgemeester bent u de vertegenwoordiger van de gemeente bij evenementen die de gemeentegrens overstijgen, waaronder de jaarlijkse uitreiking van de Four Freedoms Awards. U onderhoudt goede, warme contacten met de twaalf andere Zeeuwse gemeenten. U bevordert de samenwerking binnen de Z4 en in OZO-verband draagt u actief bij aan regionale ontwikkelingsplannen. Primair vanuit de thema’s van uw eigen portefeuilles, maar u kunt ook betekenisvol zijn op andere belangrijke onderwerpen en daarin partijen verbinden.

U bent een ware ambassadeur voor de gemeente en de Zeeuwse regio en weet op een authentieke en natuurlijk manier de belangen te behartigen bij andere overheden, instanties en organisaties. Uw rol is om de gemeente te promoten en anderen te stimuleren dat ook te doen.

Voorzitter van de raad

Van een goede, inhoudelijke discussie leeft u bij uitstek op. Als raadsvoorzitter bent u in staat hiervoor de juiste condities te scheppen. U bent onafhankelijk en bewaakt zorgvuldig, met enthousiasme en natuurlijke autoriteit, de structuur en kwaliteit van de vergadering en de lengte van de bijdragen. U voelt feilloos aan of het moment vraagt om besluitvaardigheid, ‘laissez faire’ of humor. Verbinding maken is voor u een tweede natuur. Tussen raad en college bent u een onafhankelijke verbindende schakel. Bovendien bent u stressbestendig, empathisch en in staat tactvol en adequaat te reageren op uiteenlopende situaties.

Voorzitter van het college

Als voorzitter van het college staat u boven de partijen. U heeft oog voor de samenhang van het beleid en houdt tegelijkertijd voldoende afstand tot de politieke inhoud. U stimuleert de teamgeest en treedt proactief op als klankbord voor de wethouders. U brengt structuur aan in de collegevergaderingen en stelt waar nodig prioriteiten in de behandelwijze. Uw oriëntatie is gericht op de inwoners, externe contacten en het bestuur.

Verbindende schakel tussen raad, college, griffie en ambtelijke organisatie

U bevordert de verbinding en constructieve samenwerking tussen raad, college, griffie en ambtelijke organisatie. U bent samen met de gemeentesecretaris en de raadsgriffier verantwoordelijk voor het besluitvormingsproces van de gemeente. Vanuit ieders verantwoordelijkheid stemt u regelmatig met hen af en werkt u samen en gelijkwaardig aan een bekwame, betrouwbare en betrokken gemeente. U bent proactief en transparant met het inbrengen van ideeën tot verbetering in de gemeentelijke driehoek, creëert ruimte voor initiatieven en houdt daarbij rekening met uw rollen als voorzitter van de raad en van het college. U werkt op een zekere afstand van de ambtelijke organisatie, maar toont u betrokken met alle medewerkers van de gemeente.

Portefeuillehouder Openbare orde en veiligheid

Hoewel Middelburg een relatief veilige gemeente is, worden ook wij geconfronteerd met overlast en criminaliteit die impact hebben op inwoners en ondernemers. Ondermijning, jeugd- en cybercriminaliteit en sociaal psychisch (zorg-)gerelateerde problematiek vragen steeds meer aandacht. Ook is Middelburg een gemeente met veel evenementen. Wanneer de veiligheid in het gedrang komt, bent u besluitvaardig, treedt u daadkrachtig op, bent u koersvast maar altijd met gevoel voor de situatie en alle betrokkenen. In crisissituaties bent u hét gezicht van de gemeente. U heeft een open en collegiale relatie met de politie, de Veiligheidsregio, Justitie en andere partners. Met respect voor ieders rol. Als voorzitter van het veiligheidsoverleg in het district Zeeland stimuleert u de samenwerking op de verschillende onderwerpen uit het Integraal Veiligheidsbeleid en komt u op voor de belangen van Zeeland in het overleg binnen de politie-eenheid Zeeland West-Brabant. U beziet veiligheidsvraagstukken niet alleen vanuit een stedelijke omgeving, maar ook vanuit een landelijke omgeving.

Portefeuillehouder Integriteit

Als burgemeester bent u de hoeder van integriteit in onze gemeente. Dat betekent dat u de gemeenteraad, het college, de griffie en de ambtelijke organisatie scherp houdt. Bij schendingen van integriteit weet u feiten en geruchten te scheiden en passend in te grijpen. Onze burgemeester neemt een actieve rol bij de bewustwording en het weerbaar maken van de politiek, het bestuur en de ambtelijke organisatie tegen ondermijnende activiteiten. De Zeeuwse norm Weerbare overheid is daarbij uw leidraad. Middelburg zoekt daarom een burgemeester die zelf als toonbeeld van integriteit geldt, die moed toont en optreedt waar de integriteit en (schijn van) belangenverstrengeling in het geding is. Al deze kenmerken zien we terug bij onze burgemeester, ook als u optreedt in de media en in het persoonlijk media gebruik.

4. Bestuursstijl, basiscondities en vaardigheden

Gelet op de bovengeschetste context van onze gemeente, herkent u zich als ónze burgemeester in de volgende bestuursstijl, basiscondities en vaardigheden:

Bestuursstijl

Als burgemeester van Middelburg staat u dicht bij de inwoners. U bent benaderbaar, herkenbaar en in staat zich in te leven in wat er speelt in de gemeente. Daarbij speelt uw nieuwsgierige aard een belangrijke rol. U bent een warme persoonlijkheid, empathisch, communicatief en sociaal vaardig, een verbinder die met humor een ontspannen sfeer weet te creëren. U weet mensen en ideeën nader tot elkaar te brengen, waarbij u de politieke inhoud overstijgt. De natuurlijke autoriteit die u uitstraalt, helpt u rust te bewaren in discussies over gevoelige dossiers waarbij u begrip toont voor de emoties die daarbij kunnen komen kijken.

Met uw strategische inzicht en analytisch vermogen zet u zich ambitieus in voor de gemeente Middelburg. U weet zich een weg te banen in de verschillende rollen, stoelen en petten die de positie van burgemeester van Middelburg met zich meebrengt. U kunt gemakkelijk en snel schakelen tussen deze rollen en houdt altijd oog voor de verschillende belangen die daarmee gemoeid zijn. Door systeemoverstijgend te denken weet u mogelijkheden te creëren, ook als u daarvoor buiten de gebaande paden moet treden. Als burgemeester van een provinciehoofdstad heeft u een voortrekkersrol op lokaal, regionaal en regio-overstijgend niveau. Ook hier weet u met natuurlijk gezag en overtuigingskracht de belangen van onze gemeente te dienen en tegelijkertijd de goede relatie met onze samenwerkingspartners te bewaren.

Basiscondities

Uiteraard zijn de vijf basiscondities zoals die voor elke burgemeester zijn vastgesteld, ook van toepassing voor Middelburg: integer, herkenbaar, onafhankelijk, verbindend en stressbestendig.

5. Bijzondere aandachtspunten

(Levens)ervaring

De burgemeester van de gemeente Middelburg heeft relevante ervaring opgedaan in functies in het publieke domein, bij voorkeur in het openbaar bestuur en/of de politiek.

Het vermogen op lokaal en regionaal niveau de belangen van de gemeente Middelburg met overtuiging te dienen, is onontbeerlijk. Het hebben of het snel kunnen ontwikkelen van een relevant netwerk en dit effectief inzetten is hiervoor van belang.

De burgemeester is ruimdenkend en heeft ook aantoonbare affiniteit met Middelburg als mensenrechtenstad.

Duurzame relatie

Van de burgemeester wordt verwacht dat deze zich voor ten minste de duur van een ambtstermijn aan de gemeente Middelburg verbindt.

Burgemeester als eerste inwoner

De gemeente Middelburg zoekt een burgemeester die zich met overtuiging als eerste burger en als inwoner van de gemeente Middelburg met de lokale samenleving verbindt en zich direct (en uiterlijk binnen een jaar) in de gemeente Middelburg vestigt met het eventuele gezin.

U bent erop gericht Middelburg een nog fijnere gemeente te maken. Het ambt van burgemeester in Middelburg is meer dan een baan. Burgemeester van Middelburg bent u altijd en overal. Daarom dienen nevenfuncties en -activiteiten bij voorkeur ondersteunend te zijn aan deze hoofdtaak en de belangen van de gemeente Middelburg te dienen.

Tot slot

Middelburg wil een inclusieve en diverse gemeente zijn. Wij zijn vooral geïnteresseerd in uw talenten, kennis en ervaring en wat u daarmee voor onze gemeente kunt betekenen.

6. Procedure

Deze vacature is bekendgemaakt in de Staatscourant. Een assessment op één of meerdere selectiecriteria van de profielschets kan deel uitmaken van de procedure. Deze profielschets en de daarin beschreven criteria vormen zowel een belangrijke basis voor de selectiegesprekken als voor de later te houden klankbordgesprekken met de burgemeester.