Notulen vergadering WARK 22 juni 2023

Een verslag van de vergadering van het Walchers Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 22 juni 2023.

Deel I: Adviezen ruimtelijke- / beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L. Brink, architect, voorzitter
ir. A.G.M. Goemans, architect, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Calandweg 2 B 1 Arnemuiden

Voor: het uitbreiden van de hangaar met toevoeging van een vliegtuig aanhangerstalling
Aanvrager: Recourt B.V.
Advies: Akkoord

Het Walcherse Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 7 “Industrie”.

Het plan voor het uitbreiden van de bestaande hangaar op dit perceel voldoet aan de in de nota opgenomen criteria. Het voorstel is akkoord.

Calandweg 34 Arnemuiden

Voor: nieuwbouw hoofdgebouw en bijgebouw
Aanvrager: Zeeland Airport B.V.
Ontwerp: Hoondert Staalbouw
Advies: Niet akkoord

Het plan voor de nieuwbouw van het hoofdgebouw en een bijgebouw op dit perceel voldoet voor wat betreft de onderlinge verhoudingen en de afmetingen van de reclame niet aan de in de nota opgenomen criteria. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt:

de liftschacht in het volume van de verkeerstoren op te lossen en niet als “los” element tegen de schacht van de verkeerstoren;
de totale oppervlakte (reclame)tekst “Midden Zeeland” maximaal 2% van de oppervlakte van dat deel van de gevel inneemt. En bij voorkeur in losse letters wordt uitgevoerd.

Jacob Catsstraat 41 Middelburg

Voor: het realiseren van een aanbouw aan de zijkant van het huis
Aanvrager: Bouwbedrijf Kambier B.V.
Ontwerp: Bouwconsult37
Advies: Niet akkoord

Het plan voor het realiseren van een aanbouw aan de zijgevel van deze woning voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria. De aanbouw levert geen verbetering op van het huidige bebouwingsbeeld en oogt te diep, uit verhouding. Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt een meer klassieke, beter bij de architectuur van de woning passende, smallere en meer langgerekte erker te realiseren.

Eventueel is een volledig transparante aanbouw (“glazen doosje”), met een gemetselde borstwering, ook een optie.

Tot slot wordt als suggestie meegegeven een groenblijvende haag als erfafscheiding toe te passen, de bestaande schutting te laten begroeien.

Michaelsdreef 1 Middelburg

Voor: het uitbreiden van de woning
Ontwerp: WTS Architecten
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het uitbreiden van deze woning is akkoord mits:

de aanbouw/berging iets wordt teruggelegd ten opzichte van de gevel van de woning;
de carport los wordt gehouden van de aanbouw/de woning;
de gevels niet worden gestukt, maar worden voorzien van keramische steenstrips om de huidige uitstraling van deze gemetselde woning te behouden. De overige woningen in de omgeving zijn eveneens opgetrokken uit schoon metselwerk.

Oude Koudekerkseweg 9 Middelburg

Voor: het renoveren van de voorgevel
Ontwerp: Advies- en Tekenburo Bouwkunde R. Willems B.V.
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het renoveren van de voorgevel van dit pand is akkoord mits er in de voorgevel van de dakkapel een dubbele kozijnstijl wordt toegepast in plaats van een paneel.

Oude Veerseweg 130 Middelburg

Voor: het verbouwen van de schuur tot twee woningen en twee B&B's
Ontwerp: Contek Serooskerke B.V.
Advies: Niet akkoord

Het plan voor het verbouwen van de schuur en de woning tot twee woningen en twee B&B’s voldoet niet aan de in de nota opgenomen criteria. Het plan voor de verbouw gaat niet, te weinig uit van de bestaande architectuur en de bestaande historische kwaliteiten en uitstraling.

Vooral de transparante aanbouwen, het verwijderen van de mendeuren, het bekleden van een deel van de gevels met houten planken gaan ten koste van de huidige karakteristieke kwaliteiten van dit voormalige boerderijcomplex (Het complex heeft op de “Verwachtingskaart Bouwhistorische waarden Veerseweg” de aanduiding hoog).

Het voorstel is niet akkoord.

Geadviseerd wordt:

het bestaande hoofdvolume zo veel mogelijk intact te laten;
de bestaande gemetselde gevels te handhaven, in het zicht te laten (niet bekleden met zwarte planken);
de bestaande mendeuren te handhaven, open te zetten. Met daarachter, terug liggend ten opzichte van de gevel eventueel een glazen pui;
de glazen entree aan de achterzijde achterwege te laten, inpandig op te lossen.

Tot slot merkt het Adviesteam op dat de tekeningen (doorsnedes) niet kloppen en niet compleet zijn (de verbindingsgang naar de orangerie ontbreekt in de aanzichten).

De ontwerper wordt uitgenodigd het plan de volgende keer te komen toelichten.

Quarleshavenstraat, kavel 6H, Nieuw- en Sint Joosland

Voor: het bouwen van een woning
Ontwerp: Groothuis Bouw B.V.
Advies: Akkoord mits

Het plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit hoekperceel is akkoord mits:

de buitenunit van de warmtepomp verder naar achteren wordt geplaatst. De buitenunits staat nu te dicht bij de zijstraat;
de nok van beide bouwdelen even hoog wordt uitgevoerd

Daarnaast worden de volgende suggesties meegegeven:

pas een gemetselde plint toe in dezelfde steen als de rollagen en gelijk met de onderdorpel van de kozijnen;
laat de gemetselde “oortjes” in de kopgevels achterwege.

Quarleshavenstraat 40 Nieuw- en Sint Joosland

Voor: het bouwen van een woonhuis
Ontwerp: Contek Serooskerke B.V.
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is akkoord mits de ramen tot op de plint worden doorgezet.

Slaak, kavel A21, Arnemuiden

Voor: het bouwen van een woning
Architect: Joos Nijsse Architectuur
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor het bouwen van een vrijstaande woning op dit perceel is akkoord mits alsnog duidelijk wordt aangegeven welk materiaal bij de (buiten)schoorsteen wordt toegepast (monster tonen).

Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit

Aanwezig:

ir. L. Brink, architect, voorzitter
ir. A.G.M. Goemans, architect, lid
drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Groenmarkt 12 Middelburg

Voor: het plaatsen van pv-panelen
Advies: De commissie handhaaft haar advies

Het Adviesteam is zich ervan bewust dat ze daarmee afwijkt van de nota, maar ziet geen aanleiding haar zorgvuldig geformuleerde advies van 1 juni 2023 aan te passen, omdat er geen aanpassing van het plan heeft plaatsgevonden.

Het bevoegd gezag heeft daarnaast de mogelijkheid een afweging te maken tussen het advies van het WARK en andere beleidsafwegingen die mogelijk een rol spelen.

Groenmarkt 15 Middelburg

Voor: het vervangen van glas op de begane grond en op de eerste verdieping de voorgevel
Ontwerp: Black Box Operations
Advies: Akkoord mits

De monumentendeskundigen hebben de locatie voorafgaand aan de vergadering bezocht.

De aanvrager en de ontwerper lichten het plan mondeling toe.

Het plan voor het vervangen van het glas op de begane grond en de eerste verdieping van de voorgevel van dit wederopbouwpand is akkoord mits de bestaande slanke houten roeden worden gehandhaafd.

Het Adviesteam geeft daarbij aan dat bij gemeentelijke monumenten net als bij rijksmonumenten geldt dat het behoud van historisch materiaal, in dit geval de voor dit pand karakteristieke slanke roeden, uitgangspunt is. De slanke roede is een wezenskenmerk van de rijkere wederopbouwarchitectuur en vormt daardoor een essentieel onderdeel van het gevelontwerp in zijn totaliteit en de cultuurhistorische kwaliteit van het stadsbeeld.

Geadviseerd wordt vacuümglas toe te passen in de minst spiegelende variant (dus geen floatglas), waardoor het beeld van ouder glas wordt benaderd.

Hoogstraat 10 Middelburg

Voor: het realiseren van drie appartementen
Aanvrager: De Visser Holding B.V.
Advies: Akkoord

Het verder uitgewerkte plan voor het realiseren van drie appartementen in dit rijksmonument en het restaureren van het pand is akkoord.

Het Adviesteam vraagt (extra) aandacht voor onderstaande aanbevelingen/aandachtspunten:

op enkele punten levert de aansluiting van de isolatie op de kozijnen een koudebrug op, hierop is een eenvoudige aanpassing nodig;
op enkele plaatsen ontbreekt op tekening een damp-remmende folie (waar een dergelijke folie wel zou moeten zitten). Er wordt geen isolerende beglazing toegepast.
de positie van de meterkasten in de smalle gang lijkt weinig ruimte over te laten voor “soepel” gebruik van deze verkeersruimte;
op de plaatsen waar alle bestaande verflagen (van deuren, ramen, kozijnen, kroonlijst, plint) worden verwijderd, wordt verzocht een kleur-historisch onderzoek te laten uitvoeren. De uitkomsten kunnen inspiratie bieden voor de nieuwe kleurstelling. Uitgangspunt is overigens zoveel mogelijk behoud van dit kleurarchief.
indien alsnog blijkt dat ter ondersteuning van de moerbalken een stalen spant moet worden aangebracht, dient dit apart/alsnog te worden voorgelegd. Maar de noodzaak voor het stalen spant is er volgens de constructieve rapportage en de commissie niet. De commissie wijst erop dat de doorbuiging een natuurlijke ‘zeeg’ (doorbuiging) is, die veel voorkomt bij oude houten constructie onderdelen.
De brandmaatregelen die noodzakelijk zijn bij diverse deuren zijn nog niet verwerkt in de stukken, deze aanvulling dient nog aan de commissie overlegd te worden. De eventuele impact of mate daarvan is nu niet vast te stellen.
Er is sprake van voegherstel, een korte toelichting is nodig hoe die wordt uitgevoerd. Tevens is een aanduiding nodig waar het plaatselijke herstel is voorgenomen.

Noordweg 51 Middelburg

Voor: het plaatsen van zonnepanelen
Advies: Niet akkoord

Het Adviesteam ziet in dit specifieke geval, vanwege de duidelijke zichtbaarheid van het dakvlak in het beschermd stadsgezicht, geen reden vooruitlopend op een mogelijke aanpassing van het beleid af te wijken van de in de nota opgenomen criteria. Het voorstel voor het plaatsen van zonnepanelen op het voor- en zijdakvlak, beiden grenzend aan en duidelijk zichtbaar vanaf de openbare weg, is niet akkoord.

Het Adviesteam is daarnaast van mening dat de door het beschermde stadsgezicht beschermde structuur van de bebouwing verder gaat dan alleen de bouwmassa, maar ook betrekking heeft op het stadsbeeld.

Spanjaardstraat 53 Middelburg

Voor: het splitsen/verbouwen van een monument in drie appartementen
Aanvrager: Patris B.V.
Architect: Thys + Gutberlet Architectuur
Advies: Aangehouden

De monumentendeskundigen hebben het pand voorafgaand aan de vergadering bezocht en met de aanvrager/architect gesproken.

Het plan voor het splitsen/verbouwen van dit rijksmonument tot drie appartementen wordt door de architect mondeling toegelicht.

Het Adviesteam merkt op dat het vanuit historisch perspectief een “rijk” pand betreft, ook wat betreft het interieur. Het heeft een gedifferentieerde oorsprong en is samengesteld uit verschillende bouwdelen (hoofdgebouw en aanbouwen uit de 18e eeuw en latere aanbouwen uit de 20e eeuw).

Niet alleen het hoofdgebouw met aanbouwen heeft hoge monumentwaarden, dat geldt naar de mening van het team ook voor de latere aanbouw met een karakteristieke architectuur en hoofdvorm aan de achterzijde, uit de jaren ’30 van de vorige eeuw. Dit in tegenstelling tot de waardenstelling in de bouwhistorische verkenning uit 2000.

Het team onderschrijft wel de indifferente monumentwaarden van de aanbouw uit de jaren ’70 van de vorige eeuw. De hoge monumentwaarden van het complex vraagt een zeer terughoudende houding ten opzichte van het aanbrengen van wijzigingen en het toevoegen van nieuwe bouwdelen/elementen.

Daar zit op het eerste gezicht ook meteen het belangrijkste knelpunt bij de nu gepresenteerde voorstellen. Er verdwijnt relatief veel historisch materiaal, terwijl het uitgangspunt van het gemeentelijk beleid is om zoveel mogelijk historisch materiaal te behouden. Vooral de ontsluiting van het appartement op de zolder (onder de kap) grijpt op een ongewenste manier in, in de bestaande bouwmassa. Daarvoor wordt een aanzienlijk deel van een historische balklaag onderbroken en verwijderd.

Ook het weghalen van een aanzienlijk deel van het 18de eeuwse dakbeschot, om daglichttoetreding en een toegang tot een te realiseren dakterras te maken, grijpt te veel in, gaat ten koste van te veel historisch materiaal. Voor het te maken dakterras zijn veel vraagtekens in verband met het voorgenoemde, maar ook wat betreft de constructieve aanpassingen. Te onderzoeken is of de buitenruimte wellicht meer een inpandige buitenruimte zou kunnen worden met te openen grotere dakramen. Pas in de kap dakramen toe in plaats van de nu aangegeven “bovenlichten”.

Verzocht wordt te onderzoeken of er andere mogelijkheden zijn om het te realiseren appartement onder de kap te ontsluiten op een manier die een veel geringere aantasting van het monument tot gevolg heeft. Bijvoorbeeld door het “stijgpunt” naast (of binnen) de hoofdmassa te realiseren. De nu gepresenteerde oplossing vormt, vooral wat betreft de 18e-eeuwse aanbouw en de aansluiting op de kap en de daarvoor noodzakelijke interne en externe aanpassingen, een te grote en daarmee onacceptabele ingreep.

Ga zoals gebruikelijk is bij monumenten bij het ontwerp uit van de bestaande monumentwaarden van het rijksmonument en minder van de gewenste architectuur van de te realiseren toevoegingen/ingrepen.

Het Adviesteam merkt tot slot op veel waardering te hebben voor het feit dat de begane grond met de eerste verdieping een eenheid blijft.

Vlasmarkt 29 Middelburg

Voor: het wijzigen van de gevel t.p.v. begane grond en kleurenwijziging gevel
Ontwerp: Black Box Operations
Advies: Niet akkoord

Het plan voor het wijzigen van de pui op de begane grond en de kleurstelling van de hele gevel van dit pand in het beschermde stadsgezicht wordt door de ontwerper en de eigenaar mondeling toegelicht. Het voormalige winkelpand wordt op de begane grond verbouwd tot woning.

Het Adviesteam geeft aan dat de bestaande winkelpui met in het portiek een aparte toegang tot de bovenwoning(en) van toegevoegde waarde is in het huidige straatbeeld. Vooral ook omdat dergelijke puien steeds zeldzamer aan het worden zijn. De huidige pui refereert daarbij aan een karakteristieke functie van het pand en de straat in een bepaalde periode.

Een dergelijke pui heeft een essentiële toegevoegde waarde (historisch en bouwhistorisch) als onderdeel van de diversiteit aan ingrediënten van het straatbeeld (belevingswaarde) en dus het beschermde stadsgezicht. Het verdwijnen van deze karakteristieke pui met zijn details betekent een aanzienlijke verarming.

De voorgestelde wijziging van de pui is om die reden niet akkoord.

Verzocht wordt de bestaande architectonische kwaliteit van de pui te handhaven. Daarbij is enige “modernisering” van de pui en het plaatsen van een ander hekwerk, voor de afsluiting van de portiek (meer naar voren), wel mogelijk om zo de overlast (wildplassen) te voorkomen.

Het voorstel voor het wijzigen van de kleuren in de gevel voldoet aan de nota en is daarom akkoord.

Vlasmarkt 53 Middelburg

Voor: het uitvoeren van schilderwerk
Advies: Akkoord mits

Het voorstel voor het uitvoeren van schilderwerk op de zijgevel van dit rijksmonument is akkoord mits:

de te schilderen plint in de trapsgewijze verlaging van de drie te onderscheiden bouwdelen meeloopt. Dit om het bebouwingsbeeld van de individuele gevels en de trapsgewijze verlaging daarvan in de gevelwand te versterken;
de plint in RAL 7016 of antraciet zwart wordt geschilderd. Die kleuren vormen een, vanuit historisch perspectief gezien, betere imitatie van de oude teer- en peklagen.

Diversen/rondvraag: Muziektent aan het Kerkplein in Nieuw- en Sint Joosland

Voor: het voornemen tot het aanwijzen van de muziektent als gemeentelijk monument
Aanvrager: gemeente Middelburg
Advies: Akkoord

Het Adviesteam onderschrijft het advies van de RCE en adviseert deze, wat betreft locatie, oriëntatie en ontwerp, karakteristieke muziektent aan te wijzen als gemeentelijk monument. De muziektent is met zijn bijzondere vorm zeker monumentwaardig. Ook omdat de muziektent door de plaatselijke muziekvereniging zelf is gebouwd en voortkomt uit de gemeenschap zelf.

Verzocht wordt de redengevende omschrijving verder (meer gedetailleerd) uit te werken en te onderzoeken of de oorspronkelijke bouwtekeningen nog zijn terug te vinden, wanneer de muziektent is gebouwd en deze te plaatsen in de context (waarom hier en de oriëntatie ervan).

Verder wordt verzocht de aansluiting met de openbare ruimte te verbeteren en het straatwerk direct aansluitend aan de muziektent te verlagen. De bestrating onttrekt nu een deel van de siertegels in de borstwering aan de open zijde van de muziektent aan het zicht.

Diversen/rondvraag: Fundering NS-station

Het Adviesteam constateert dat het verslag van het tussentijds overleg over de fundering van het NS-station nogal dwingend vanuit het perspectief van de aanvrager is opgesteld. Het neemt het ter kennisname aan en stelt voor ambtelijk te reageren op het verslag.

Deel III: Vooroverleg

Aanwezig:

ir. L. Brink, architect, voorzitter
ir. A.G.M. Goemans, architect, lid
ing. P. Meulmeester, secretaris

Zuidhoflaan 6 Sint Laurens

Voor: het bouwen van 22 woningen
Aanvrager: VG-D Ontwikkeling B.V.
Architect: WTS Architecten
Advies: Akkoord mits

Het aangepaste plan voor de gewijzigde uitvoering van een deel van de woningen in dit wijkje wordt door de architect mondeling toegelicht. De architect geeft daarbij aan dat er keramische steenstrips zullen worden toegepast, gelijk aan de baksteen van de eerste fase van het project.

Het Adviesteam geeft aan het belangrijk te vinden dat de hoekwoningen van de twee nieuwe rijtjes, op de hoeken van de “doorgaande” weg en de entree van het wijkje, sprekender worden vormgegeven.

Het nieuwe voorstel is akkoord mits de hierboven genoemde hoekwoningen een extra accent krijgen, meer verwantschap krijgen met de andere woningen. Bijvoorbeeld in de vorm van een dakkapel/dakopbouw als bij de twee-onder-een-kapwoningen.