Notulen vergadering ARK 3 april 2025
Een verslag van de vergadering van het Adviesteam Ruimtelijke Kwaliteit van 3 april 2025.
Deel I: Adviezen ruimtelijke-/beeldkwaliteit
Aanwezig:
- ir. L. Brink, architect, voorzitter
- ir. A. Goemans, architect, lid
- ing. P. Meulmeester, secretaris
Geersesweg Middelburg
- Voor: realiseren “Open Straatatelier”
- Advies: akkoord mits
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 3 “De uitbreidingswijken”.
Het voorstel voor het realiseren van een “open straatatelier” op deze locatie is akkoord mits het straatatelier zo dicht mogelijk bij de al aanwezige skatebaan wordt geplaatst, er meer relatie wordt gelegd tussen de verschillende voorzieningen in dit gebied.
Oude Rijksweg 70 Nieuw- en Sint Joosland
- Voor: verbouwen en uitbreiden woning
- Advies: Aangehouden
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 2 “De nieuwe dorpskernen”.
Er blijkt uit de aangeleverde stukken onvoldoende of en hoe de opmerkingen uit het advies van 6 maart jl. zijn verwerkt in het aangepaste plan. Verzocht wordt die informatie alsnog aan te leveren. Bijvoorbeeld hoe wordt metselwerk nu aangeheeld?. Ontwerp deze lijn of gebruik eenzelfde baksteen.
Breeweg 2 Middelburg
- Voor: Renoveren en bijbouwen woning
- Advies: Akkoord mits
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 3 “De uitbreidingswijken”.
Het plan voor het renoveren en uitbreiden van deze woning is akkoord mits:
- Het hele hoofdvolume in metselwerk, of keramische steenstrips, wordt uitgevoerd (zoals de huidige woning);
- De bestaande gevelindeling van de voorgevel, ramen, deuren, dubbele deuren, intact wordt gelaten, meer als uitgangspunt wordt genomen. Waarbij de huidige dubbele deuren hoger mogen worden uitgevoerd. Geen ramen tot op de grond toepassen.
Slaak 37
De commissie merkt over dit vooroverlegplan het volgende op:
- De houten dakrand van het lage deel is te hoog, te dominant;
- Zoek meer relatie met de architectuur in de buurt door een roodbruine gevelsteen toe te passen;
- Voer de houten elementen in de voorgevel, op de verdieping, uit in verticale delen;
- Breng meer ruimte aan tussen het hoekraam en de drie verticale ramen in de voorgevel;
- Laat het hout boven de ramen op de verdieping achterwege (suggestie).
Deel II: Adviezen monumenten/beschermd stadsgezicht/beeldkwaliteit
Aanwezig:
- ir. L. Brink, architect, voorzitter
- ir. A. Goemans, architect, lid
- M. Bimmel, bouwhistoricus, lid
- drs. K. Emmens, bouwhistoricus, lid
- ing. P. Meulmeester, secretaris
Damplein 46 Middelburg
- Voor: legaliseren huidige situatie
- Advies: Akkoord mits
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
De commissie merkt op dat de relatief jonge aanbouw aan dit rijksmonument weinig karakteristiek is en een lage historische waarde heeft.
De voorgestelde, en deels uitgevoerde, wijzigingen zijn akkoord mits het linker venster in de linkerzijgevel van het hoofdgebouw intact wordt gelaten door het te restaureren en niet te vervangen/vernieuwen.
Kanaalweg 24 Middelburg
- Voor: Vernieuwen ontvangstdomein
- Advies: Aangehouden
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 4 “Handel en kantoren”.
De commissie merkt op dat, mede door de enigszins onduidelijke presentatie, waaronder de op de impressies aangegeven witte vlakken, niet duidelijk is wat wel en wat niet bij deze aanvraag hoort. Door de witte vlakken ontbreekt een volledig beeld van de omgeving, terwijl bij aanvragen ook altijd wordt gevraagd om ook de belendingen weer te geven, zodat het voorstel in zijn volledige context beoordeeld kan worden. Geef bovendien duidelijk aan welke onderdelen wel en welke niet vergunningplichtig zijn. En laat bijvoorbeeld bestaande fietsenstallingen zien.
Daarnaast wordt (nogmaals) opgemerkt dat de commissie een totaaloverzicht mist van alle ontwikkelingen in dit gebied. Dat heeft tot gevolg dat het nu voorliggende plan voor het ontvangstdomein niet in de juiste/volledige context kan worden beoordeeld. Verzocht wordt die context alsnog te verduidelijken.
De commissie is verheugd dat de opmerkingen op het plan voor de entreeluifel, de tunnel onder het spoor en de trappen/liften, uit het advies van 19 september 2024, zijn verwerkt in het nu voorliggende plan (zie bladzijde 61 t/m 64 van de “Integrale ontwerprapportage en beeldkwaliteitsplan DO omgevingsvergunning”).
Uit de technische tekeningen/uitwerking maakt de commissie echter op dat er rondom de staalconstructie bij de nieuwe lift, te veel verticale regels/kolommen lijken te worden toegepast. Het plan voor de entreeluifel, de tunnel en de trappen/liften is om die reden akkoord mits de constructie rondom de nieuwe lift wordt geminimaliseerd/versimpeld.
Ook vraagt de commissie om de exacte kleur van de constructie af te stemmen/over te nemen van de kleur van de crème details en kozijnen van het oude stationsgebouw. Graag ontvangt de commissie een kleurnummer.
De inrichting van het voorplein voor het station, het ontvangstdomein en het gebied bij de fietsenstallingen hebben, zoals nu gepresenteerd, te weinig kwaliteit. Daardoor ontstaat het gevaar dat de kwaliteit en de uitstraling van de nieuwe luifel, de nieuwe entree naar perron 2, door de “verrommeling” van de ruimtes daaromheen, voor een (groot) deel teniet wordt gedaan. De openbare ruimte rondom het station is juist een belangrijke entree van Middelburg. Het vraagt om een intergrale benadering van de opgave en om één integraal plan.
Vooral wat betreft onderstaande onderdelen merkt de commissie op dat de kwaliteit onder de maat is, of beter kan;
- De plaats en uitvoering van de richting- en informatieborden/-zuilen; hang deze zo veel mogelijk aan de bebouwing op, zodat het aantal palen geminimaliseerd kan worden.
- De lichtere lijnen in het straatwerk;
- Er is te weinig begroeiing en deze is te “blokkerig” vormgegeven;
- De aanlichting van het stationsgebouw ontbreekt alsmede de verlichting van het omliggende terrein;
- Breng de zonnepanelen op het dak van het tweede perron zodanig aan dat ze niet zichtbaar zijn, door ze te integreren in het ontwerp van de perronkap.
De commissie ziet graag een totaal plan voor de inrichting van het openbaar gebied rondom het station tegemoet. Waarin het materiaalgebruik wordt afgestemd op het bestaande en nieuwe entreegebouw (bijvoorbeeld het betonnen materiaal kent nu overal dezelfde kleurpigmenten).
Koepoortstraat 17 Middelburg
- Voor: Glasvervanging
- Advies: Aangehouden
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
Er is uit de ingediende stukken, en naar aanleiding daarvan een bezoek aan de locatie door de monumentendeskundigen, gebleken dat er in een groot deel van de kozijnen/ramen in de voorgevel nog historisch, getrokken en geblazen, glas aanwezig is.
Om het plan te kunnen beoordelen is een volledig beeld, ook van de achtergevel, nodig. Verzocht wordt een afspraak te maken voor een bezoek aan het pand.
Op voorhand wordt aangegeven dat het toepassen van achterzetbeglazing in deze situatie vanuit het oogpunt van monumentenzorg de enige optie is. De aanwezigheid van het oude glas in de voorgevel geeft een authentiek historisch beeld, vervangen vormt een aantasting van dit historische beeld. Daarom wordt in het gemeentelijk beleid ook grote waarde gehecht aan het behoud van historisch glas.
Lange Delft 45 Middelburg
- Voor: wijzigen gevel en handelsreclame
- Advies: Akkoord mits
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
Het aangepaste plan voor het wijzigen van de winkelpui en het aanbrengen van handelsreclame op de gevel van dit pand in het beschermde stadsgezicht is akkoord mits:
- De profilering van de aluminium pui sprekender wordt gemaakt. De pui is nog te vlak;
- De metalen strippen op de hoeken in het tegelwerk van de gevel achterwege worden gelaten, of eventueel in de kleur van de tegels worden uitgevoerd;
- Het voegwerk van het tegelwerk donkerder (in de kleur van de tegels) wordt uitgevoerd;
- De letters op de gevel (DOUGLAS) conform het reclamebeleid maximaal 30 cm hoog worden uitgevoerd;
- De haakse gevelreclame conform het reclamebeleid maximaal 85 cm uit de gevel steekt (bord en ophangbeugels bij elkaar opgeteld).
De commissie merkt daarnaast op dat de situatie die nu op tekening wordt voorgelegd in de praktijk reeds gerealiseerd is. Enkele van de genoemde voorwaarden zijn gebaseerd op de reeds gerealiseerde situatie.
Spanjaardstraat 53 Middelburg
- Voor: Het splitsen/verbouwen van een monument in drie appartementen
- Advies: Op hoofdlijnen akkoord
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
De architect licht het aangepaste plan voor het splitsen en, verbouwen van dit rijksmonument mondeling toe.
De commissie bedankt de architect voor de presentatie en complimenteert hem met de manier waarop de opmerkingen uit het vorige overleg met de commissie zijn verwerkt. Vooral de gekozen oplossingen bij de patio, de vorm en de houten open betimmering bij de buitentrap en de dakopbouw hebben kwaliteit.
Verzocht wordt het plan verder uit te werken en daarin de volgende opmerkingen mee te nemen:
- Onderzoek of de glazen opbouw voor de lift, op de rechter zijgevel, een meer integraal onderdeel kan zijn van de ontsluiting van het pand aan die zijde. De glazen dakopbouw, de trap met houten lamellen en de bestaande dakkapel/het dak lijken nu nog te veel “losse” elementen. Wellicht dat de zijgevels van de glazen dakopbouw middels een zinken “driehoekje” direct op het bestaande dak kunnen worden aangesloten. Houdt daarbij de glazen dakopbouw wel zo abstract mogelijk (met wellicht randen in een matzwarte tint);
- Laat indien mogelijk enige afstand tussen de glazen dakopbouw en het drieruitsvenster links ervan;
- Voorkom dat de benodigde “verankering” van de trap trekkrachten uitoefent op het metselwerk van de gevel;
- Houdt met de positie van het benodigde leidingwerk (standleidingen) rekening met de aanwezige historische balklagen.
Verder zijn enkele opmerkingen gemaakt voor de meer gedetailleerde uitwerking (waaronder brievenbus, installaties, dakdoorvoeren brandveiligheid, contact- en luchtgeluid, bouwfysica en mogelijke restauratie- aspecten ed.). Deze uitwerking volgt op een later moment.
Wel is in deze fase van belang dat er gekeken wordt naar het leidingverloop in relatie tot de historische balklagen (met name de verticale standleidingen, de horizontale kunnen in de opdekvloeren worden opgenomen).
Het heeft de voorkeur de standleidingen te verwerken in bestaande doorvoeren in de zoldervloer. De positie van de leidingen kan effect hebben op de plaatsing van natte cellen en een keukenblok. Daarnaast zou voorkomen moeten worden dat er natte cellen en het keukenblok boven stucplafonds geplaatst worden (in beeld brengen). Tenzij er onder deze onderdelen opvangbakken komen.
Markt 1 Middelburg
- Voor: Gevelrestauratie vooroorlogse deel van het Stadhuis, Markt 1
- Advies: Akkoord met voorgestelde werkwijze
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
De voorzitter heet de aanwezigen welkom, waarna de beleidsmedewerker erfgoed van de gemeente toelicht waarom en waarover in dit stadium van de planvorming/voorbereidingen van de ingrijpende gevelrestauratie van het Stadhuis advies/instemming wordt gevraagd van de commissie.
Bij een traditionele aanpak zou eerst het volledige schadebeeld in beeld worden gebracht op basis waarvan een restauratieplan wordt opgesteld wat vervolgens als basis dient voor de aan te vragen omgevingsvergunning. Daarna volgt dan het aanbestedingstraject voor de daadwerkelijk uitvoering. Een dergelijke aanpak betekent dat ofwel het gebouw heel lang in steigers komt te staan of dat er twee keer een steiger opgebouwd dient te worden.
In het uitgewerkte projectplan, uitgewerkt in bijgaande documenten, wordt voorgesteld te opteren voor het Bouwteam als bouworganisatievorm waarmee niet alleen tijdwinst behaald wordt maar ook dat de expertise van de uitvoerende partij kan bijdragen aan de totstandkoming van het restauratieplan. Voor deze opzet wordt een vergunning op hoofdlijnen gevraagd. In deze vergunning zullen uiteraard nader te definiëren voorschriften worden opgenomen.
De gemeente staat positief tegenover het verstrekken van een dergelijke omgevingsvergunning op hoofdlijnen waaraan een aantal overwegingen ten grondslag liggen:
- Gelet op de ligging en het gebruik van het gebouw is het van belang de periode waarin de werkzaamheden moeten plaatsvinden zo kort mogelijk te houden;
- De meerwaarde van een bouwteam bij deze grote restauratieopgave wordt onderschreven;
- Voor de restauratie wordt een projectplan opgezet waarin naast een bouwteam ook een restauratieteam wordt geformeerd en waarin geborgd wordt dat betrokken deskundigen gedurende de uitvoering geïnformeerd blijven;
- De recent afgeronde restauratie van de Domtoren in Utrecht waar met deze aanpak goede ervaringen zijn opgedaan wordt als referentie beschouwd.
De gemeente vraagt advies aan de commissie over de voorgestelde aanpak in de restauratievisie en het daaruit voortvloeiende proces. Tevens wordt een positief advies van de commissie gevraagd ten behoeve van een subsidieaanvraag bij de Provincie.
De Anthea-groep levert een projectleider voor de begeleiding van de uitvoering van de restauratie.
De opstellers van de Restauratievisie lichten vervolgens de voorgenomen werkwijze en hun bevindingen toe. Eén van de uitgangspunten is het gebouw zo kort mogelijk “in de steigers” te hebben en indien mogelijk alleen steigers te plaatsen op die delen van het gebouw waar ook daadwerkelijk werkzaamheden plaatsvinden.
Het gebouw is geïnspecteerd en aan de hand van die inspectie kan een bestek op hoofdlijnen worden opgesteld. De restauratievisie en een “receptenboek” vormen vervolgens de basis voor het aanbestedingstraject met een bestek en tekeningen. In de “bouwteamfase” wordt gewerkt met een definitief bestek en werktekeningen.
De commissie bedankt de sprekers voor hun heldere uiteenzetting en geeft aan zich te kunnen vinden in het nu voorliggende voorstel/verzoek. De voorgestelde aanpak in de restauratievisie en het daaruit voortvloeiende proces zien er degelijk uit en zijn akkoord.
Aanvullend wordt erop aangedrongen om een bouwhistoricus op te nemen in het restauratieteam, want die deskundigheid levert een belangrijke bijdrage vanuit de monumentwaarde aan de vragen en afwegingen bij de restauratie.
De commissie raad aan om het proces, de bevindingen en het resultaat van de restauratie te publiceren. Er is op dit moment nog weinig van het Stadhuis van Middelburg bekend, dit is een unieke kans dat te veranderen.
Vlissingsestraat 7 Middelburg
- Voor: Isoleren dak voorhuis
- Advies: Aangehouden
De Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit beoordeelt aanvragen op basis van de “Nota Ruimtelijke Kwaliteit gemeente Middelburg 2016”. Daarbij dient bij de beoordeling op dit bouwperceel met de volgende criteria rekening te worden gehouden: de vaste criteria en gebied 1 “het Middelburgs profiel”.
Het geplande bezoek is niet doorgegaan. Verzocht wordt een nieuwe afspraak te maken.
De commissie merkt daarbij op dat een bezoek aan dit pand essentieel is om het plan goed te kunnen beoordelen. Het pand heeft een nog een zeer authentieke uitstraling, mede door de aanwezigheid van historisch glas.