Herijking Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 - 2026

Het sportlandschap in Middelburg is steeds in beweging en aan verandering onderhevig. Zo staat het traditionele verenigingsmodel, mede door het gebrek aan vrijwilligers, steeds meer onder druk. Andere vormen van sporten en bewegen winnen daarentegen steeds meer aan terrein. Denk aan sporten en bewegen in de openbare ruimte, evenementen, wijk- en schoolsport en niet te vergeten het commerciële sportaanbod. Tevens vindt er steeds meer een verbreding plaats van sporten naar bewegen, preventie, zorg, onderwijs en niet te vergeten participatie.

Dat onze inwoners sporten vindt de gemeente erg belangrijk en participatie hebben wij dan ook hoog in het vaandel staan. Dankzij de participatie van onze burgers, sport- en beweegaanbieders, het onderwijs, sportclubs, de zorg en een lokale kerngroep zijn we er in 2020 in geslaagd om ons eerste lokale Sportakkoord te realiseren. Een Sportakkoord waarmee inmiddels via ons online participatieplatform al bijna 60 lokale initiatieven ondersteund zijn die een bijdrage leveren aan 1 of meerdere ambities uit ons Sportakkoord. Iets waar ik erg trots op ben.

Meer Middelburgers een leven lang sport- en beweegplezier laten ervaren in een inclusieve sport- en beweegomgeving. Middelburg voorzien van een functionele en duurzame sportinfrastructuur. Middelburgse sport- en beweegaanbieders toekomstbestendig maken. Vooral ook laten zien dat sporten en bewegen leuk en ook leerzaam is. En dat iedereen in onze stad met plezier, veilig, eerlijk en zorgeloos kan deelnemen aan sporten en bewegen. Dit zijn zomaar een aantal ambities uit ons Sportakkoord waar ik als wethouder achter sta.

Onze volgende stap zal zijn om ons Lokaal Sportakkoord nog dit jaar op te nemen in een lokaal integraal plan van aanpak voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023 - 2026, want dan kunnen we echt integrale stappen maken. Het samenbrengen van verschillende regelingen zoals o.a. het Sportakkoord, de brede regeling combinatiefuncties en het gezond en actief leven akkoord zal de samenwerking lokaal nog meer versterken en ons nog meer slagkracht geven en dat is precies wat we willen.

Als sportwethouder wil ik graag meehelpen om de kracht (de waarde) van sport en bewegen nóg meer te benutten. Ook wil ik inwoners, maatschappelijke organisaties, bedrijven, (sport)verenigingen, zorginstellingen en commerciële sport- en beweegaanbieders nóg dichter bij elkaar brengen met hopelijk nog meer mooie initiatieven in onze stad.

Jeroen Louws

Wethouder Sport gemeente Middelburg

In 2018 hebben het ministerie van VWS (VWS), NOC*NSF en VSG/VNG het eerste Nationaal Sportakkoord gesloten: “Sport verenigt Nederland”. Dit akkoord liep, inclusief verlenging van een jaar, op 31 december 2022 af. Op 14 december 2022, is in navolging op het eerste Nationale Sportakkoord in Den Haag het Hoofdlijnen Sportakkoord II 'Sport versterkt' ondertekend door minister Conny Helder van Langdurige zorg en Sport, NOC*NSF, Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS), VNG en VSG.

Met de toevoeging van POS is de strategische alliantie van Sportakkoord I uitgebreid. De ondertekenaars bouwen echter wel voort op de ervaringen die zijn opgedaan met Sportakkoord I. De ambities in het Hoofdlijnen Sportakkoord II zijn dan ook groot. De samenleving staat voor grote uitdagingen die tegelijkertijd ook kansen zijn. Omdat de ondertekenaars daar gezamenlijk de schouders onder willen zetten en zich ook beseffen dat zij dat niet alleen kunnen is het akkoord niet ‘dichtgetimmerd’ maar juist op hoofdlijnen.

Het Hoofdlijnen Sportakkoord II legt ook zeer nadrukkelijk de verbinding met het GALA (Gezonde en Actieve Leefstijl Akkoord), het IZA (Integraal Zorg Akkoord), het programma School & omgeving en de Maatschappelijke Diensttijd. Sport en bewegen kunnen immers ook daarin van grote waarde zijn.

De inzet en afspraken in dit Hoofdlijnenakkoord zijn vastgelegd voor de periode 1 januari 2023 tot en met 31 december 2026. Eén van de afspraken is dat er een herijking moet plaatsvinden van alle lokale en regionale Sportakkoorden om voor de periode 2023 tot en met 2026 aanspraak te kunnen blijven maken op de financiële ondersteuning vanuit het Rijk. De opgaven en ambities die verplicht moeten worden opgenomen in de herijking zijn middels een checklist verwerkt in het Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 - 2026.

Het Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 – 2026 zal later dit jaar nog als 1 van de 15 onderdelen worden opgenomen in de regeling Specifieke uitkering (SPUK) voor Sport en Bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis 2023 – 2026 voor de gemeente Middelburg. Alle onderdelen hierin zullen later dit jaar in het integraal plan van aanpak worden uitgewerkt.

In navolging op het eerste Nationale Sportakkoord en het Zeeuwse Sportakkoord, getekend door alle 13 Zeeuwse gemeenten, hebben we in Middelburg middels een participatief traject een Lokaal Sportakkoord geschreven. Dit proces kende enkele cruciale rollen. Namelijk die van de lokale kerngroep, de raadswerkgroep en de 124 vertegenwoordigers van tal van organisaties, instellingen en verenigingen die ons gedurende het gehele traject ondersteund en geadviseerd hebben. Bijvoorbeeld tijdens onze kick-off Lokaal Sportakkoord op 28 januari 2020 in de Schouwburg. Begeleid door de lokale sportformateur en leden van de kerngroep gingen alle vertegenwoordigers samen op zoek naar kansen en uitdagingen in Middelburg. Aan 7 thematafels bespraken zij kansen en mogelijkheden voor zichzelf, maar ook juist voor anderen en voor heel Middelburg. Er is gekeken naar waar de meeste energie aanwezig was en wat er uiteindelijk allemaal nodig is om samenwerkingsverbanden tot uitvoering te brengen.

Lokale kerngroep

In samenwerking met de lokale kerngroep zijn criteria en voorwaarden uitgewerkt die via ons online participatieplatform https://doemee.middelburgers.nl/nl-NL/projects/lokaal-sportakkoord zijn gecommuniceerd. Dit platform is zo ingericht dat iedere inwoner, sportvereniging, school of andersoortige sport- of beweegaanbieder online hun aanvraag voor budget of samenwerking kan indienen. Alle aanvragen zijn hierna door de kerngroep beoordeeld en hebben in bijna alle gevallen (financiële) ondersteuning mogen ontvangen.

Op dit zelfde platform zijn alle ingediende initiatieven en de verschillende fases van het gehele traject terug te vinden, net als het beeld en filmmateriaal en kan men contact zoeken met elkaar indien men vragen en/of oplossingen heeft. Tevens krijgen ze automatisch via het platform bericht zodra er nieuwe initiatieven zijn of er een nieuwe aanvraagronde start.

In totaal zijn we er in drie jaar tijd in geslaagd om middels de financiële ondersteuning vanuit het Lokaal Sportakkoord 46 initiatieven te ondersteunen. Alle initiatieven worden gecoördineerd door onze coördinator lokaal Sportakkoord (Patrick de Guchteneire, p.de.guchteneire@middelburg.nl), die ook onderdeel uitmaakt van de kerngroep. Naast deze coördinator bestaat de kerngroep tevens uit de beleidsmedewerker Sport, een Coördinator Lokaal Preventie akkoord (Ruud Mesu, r.mesu@middelburg.nl), een voorzitter van de korfbalvereniging, een directeur basisonderwijs, een voorzitter van de vakgroep bewegingsonderwijs, een huisartsenpraktijk, een vakspecialist Leefomgeving, lokale functionarissen sport en bewegen/ buurtsportcoaches, een Welzijnsorganisatie en een Zorginstantie. De kerngroep bespreekt en beoordeelt alle ingediende initiatieven en voorziet daar waar nodig in advies.

Overzicht projecten

Zoals eerder aangegeven is het volledige overzicht van alle projecten die ondersteund zijn/ worden, terug te vinden op ons participatieplatform. Hieronder een kort overzicht van de projecten, inclusief de ondersteuning vanuit het Lokaal Sportakkoord Middelburg:

Totaal: € 222.713,00

Evaluatie

Op 26 maart 2023 heeft er een evaluatie plaatsgevonden met de lokale kerngroep. Tijdens deze evaluatie is er voornamelijk teruggekeken naar de afgelopen 3 jaar. Zowel naar het functioneren van de kerngroep als naar de uitdagingen en kansen die die het Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 – 2026 kunnen bieden.

Tijdens een werksessie zijn 3 onderdelen behandeld waar door een ieder op gereageerd is en waarop een mondelinge toelichting heeft plaatsgevonden. De 3 onderdelen die zijn behandeld zijn:

1. de samenstelling van kerngroep;
2. positieve ervaringen;
3. verbeterpunten;

Ten aanzien van de samenstelling van de huidige kerngroep kwam uit de evaluatie duidelijk naar voren dat een uitbreiding van de kerngroep wenselijk is, niet alleen met het aantal mensen maar vooral ook vanuit verschillende domeinen en disciplines. Redenen hiervoor zijn het toenemende aantal initiatieven, maar ook vooral alle nieuwe ontwikkelingen zoals o.a. de lokale uitvoering van GALA en het integrale plan van aanpak voor de brede SPUK en het vergroten van het huidige bereik. Bij de uitbreiding wordt gedacht aan de volgende mensen/ partijen:

• Sport Zeeland;
• Bond – Gemeente – Sociaal;
• Praktijkondersteuners;
• Speelhof Hoogerzaal;
• Huisartsen via Welzijn op Recept;
• Burgers;
• Jouw Zeeland;
• Sleutelpersonen;
• Jongeren;
• Jeugdcentrum;
• Leerlingenraad;
• Wijkteam met contactpersoon sportachtergrond;
• Juvent;
• Ouderen;
• Psychisch;
• Revalidatie;
• Actieve (sport)verenigingen;
• Sportscholen;
• Yogaschool;
• Scouting;
• Humanitas;
• Dorpsclubjes;
• Asiel Zoekers Centrum;
• Scalda;
• BSO’s;
• Basisscholen;
• Kinderopvang;
• Voortgezet Onderwijs;
• HZ Sportkunde;
• Roosevelt Academy;
• Actief Door;
• Middelburg beweegt;
• Koersbal;
• Ouderenbond;
• Fietsclub;
• Fitzwork;
• Wij zijn de stad;
• Stichting Door;
• AnA coaching;

Als positieve ervaringen werden de volgende punten er uit gelicht:

• Deze werkwijze biedt iedereen kansen;
• Open en teamspirit;
• Zeer diverse initiatieven;
• De groep binnen de gemeente is de drijvende kracht achter het Sportakkoord;
• Avond met inbreng in de Schouwburg;
• De laagdrempeligheid om initiatieven in te dienen;
• De betrokkenheid van de kerngroep;
• Iedereen vindt wat van sport en dat is nu mogelijk;
• Criteria zijn duidelijk vooraf bepaald;
• Participatief werken;
• 100% naar initiatieven;
• Iedereen heeft de mogelijkheid deel te nemen;
• Kerngroep met verschillende visies is TOP;
• Overleg met ieder initiatief blijven doen;
• De diversiteit van de kerngroep;
• Bespreken van alle initiatieven in de kerngroep;

Tenslotte zijn de volgende verbeterpunten aangereikt:

• Meer Jeugdparticipatie;
• Tussentijds weer een avond in de Schouwburg;
• Te weinig lange termijn borging;
• Meer in gesprek met sportaanbieder, hoe en welke toekomst;
• Kerngroep stabieler;
• Bruggen bouwen (sport-bewegen-gezondheid-preventie);
• Grotere en diversere kerngroep;
• Samenwerking met sportscholen;
• Wat kunnen we doen als initiatieven stranden op materieel (kan motor zijn van borging);
• Samenvoegen veilige omgeving en gezonde items;
• Te weinig aandacht voor verbinding;
• Sportclubs wachten vaak tot de noodzaak er is;
• • Bewustwording wat leden vragen m.b.t. gezondheid;
• Meer op sociale media;
• Kleinere partijen benaderen;
• Werken aan bewustwording;
• Kerngroep uitbreiden;
• Meer inzetten op kleine initiatieven van burgers;
• Verplichte opdracht neerleggen bij VO

Ambities op hoofdlijnen

Op hoofdlijnen ligt de nadruk in het landelijk Sportakkoord op een drietal ambities die weergeven wat we in Nederland en Middelburg willen bereiken om de sport te versterken. Deze ambities zijn leidend en geven een kader mee voor onze herijking van ons Lokale Sportakkoord en de uitwerking hiervan. Deze ambities zijn:

• Het fundament op orde;
• Een groter bereik;
• Meer (zichtbare) betekenis.

1. Het fundament op orde

Het fundament op orde brengen betekent dat we de voorwaarden verbeteren om te kunnen sporten en daar plezier aan te beleven. Als de voorwaarden niet op orde zijn, haken mensen af en is de basis weg voor het bereiken van de andere ambities. Met fundament doelen we op de mensen, organisaties, cultuur (waarden en normen) en materiele voorzieningen in de sport.

Door de jaren heen heeft Nederland een sportinfrastructuur van formaat opgebouwd. Maar de maatschappij verandert, mensen ontwikkelen andere behoeftes en de sportsector moet hierin mee ontwikkelen. Zaken als het afnemende enthousiasme voor vrijwillige inzet bij sportclubs, integriteitsissues, een krappe arbeidsmarkt en de gestegen (energie) prijzen voor sportaanbieders zorgen bovendien voor nieuwe uitdagingen.

2. Een groter bereik

Deze ambitie gaat over de mensen die we met onze inzet bereiken: (potentiele) sporters, toeschouwers en vrijwilligers. We willen hen beter bereiken en meer laten genieten van sport. Voor een groter bereik streven we naar kansengelijkheid. Dit betekent een inclusieve sector waarin niemand nog drempels voelt om te (blijven) genieten van sport en sportevenementen. Bereik gaat ook over het organiseren van een passend aanbod en prikkelen van de vraag ernaar en over het inspireren van meer mensen met waardevolle topsport en topsportprestaties.

3. Meer (zichtbare) betekenis

Betekenis gaat over de waarde van sport, topsport en sportief bewegen voor de hele maatschappij. Sport geeft energie, plezier, inspiratie en zingeving in het dagelijks leven van zijn die het beoefenen of volgen, maar levert ook een bijdrage aan maatschappelijke doelen zoals het tegengaan van eenzaamheid en kansen ongelijkheid, of het bevorderen van de gezondheid. We gaan samenwerken aan bewustwording van de betekenis van sporten en bewegen en sturen op gedragsverandering om te zorgen voor meer sportbeoefening. Op de lange termijn is het streven om via zowel de breedtesport els de topsport de maatschappelijke waarde van sport en sportief bewegen te laten groeien.

Lokale ambities

De landelijke ambities uit het Sportakkoord II., de Zeeuwse ambities uit het Zeeuws Sportakkoord en de evaluatie van het lokale Sportakkoord 2020 – 2022 zijn vertaald naar de Middelburgse situatie op dit moment. Deze zijn op hoofdlijnen onder te verdelen in een zestal lokale ambities voor Middelburg:

• Inclusief sporten & bewegen in Middelburg;
• Een duurzame sportinfrastructuur in Middelburg;
• Vitale sport- en beweegaanbieders in Middelburg;
• Een positieve sportcultuur in Middelburg;
• Vaardig in bewegen;
• Sportevenementen die inspireren.

Hieronder worden alle zes de ambities toegelicht en gekoppeld aan mogelijke acties.

1. Inclusief sporten en bewegen in Middelburg

De ambitie is dat meer Middelburgers een leven lang sport- en beweegplezier ervaren in een inclusieve sport- en beweegomgeving. Meedoen aan sport en plezier in sport is niet voor iedereen vanzelfsprekend, waardoor een deel van de Middelburgers weinig of niet sport. Denk hierbij aan mensen met een beperking, mensen in armoede, eenzaamheid of met een afstand tot de arbeidsmarkt, ouderen, statushouders en andere kwetsbare doelgroepen.

Veel organisaties in het werkveld sport willen graag een steentje bijdragen om sporten en bewegen voor iedereen mogelijk te maken. Het gaat erom dat iedereen in Middelburg met plezier mee kan doen, zich welkom voelt, erbij hoort, geaccepteerd wordt, niet uitgesloten wordt en eigen sportkeuzes kan maken.

Om de ambitie te bereiken dat meer mensen een leven lang sport- en beweegplezier ervaren in een inclusieve sport- en beweegomgeving is het nodig dat enerzijds wordt ingezet op bewustwording, zodat sporten vanzelfsprekend wordt voor iedereen. Anderzijds is het noodzakelijk dat sport- en beweegaanbieders en andere betrokken organisaties ondersteund worden in het opzetten, uitbreiden en versterken van lokale samenwerkingen en het sport- en beweegaanbod.

Hoe gaan we deze ambitie bereiken?

• Deelname Jeugdfonds Sport en Cultuur;
• Volledig gratis aanbieden van zwemlessen voor minima t/m 130% van het minimum inkomen;
• Deelname en ondersteunen uniek sporten, inclusief een uitleen van sporthulpmiddelen;
• Onderzoeken naar een eventuele deelname aan het Volwassenfonds;
• Bekendheid geven aan sport- en beweegaanbod;
• Inspelen op de beweegbehoefte en nieuw beweegaanbod;
• Optimaal benutten van alle ruimte in de gemeente;
• Inzet van lokale functionarissen (ook wel bekend als buurtsportcoaches en combinatiefunctionarissen) als o.a. uitvoerder, verbinder en intermediair;
• Samenwerken met zorgaanbieders, huisartsen, praktijkondersteuners, etc.

2. Een duurzame sportinfrastructuur in Middelburg

De ambitie is om Middelburg te voorzien van een functionele, goede en duurzame sportinfrastructuur. De exploitatie van sportaccommodaties wordt verbeterd, de openbare ruimte wordt meer beweegvriendelijk ingericht en alle sportaccommodaties zijn straks duurzaam.

Om met zijn allen een leven lang te kunnen sporten en bewegen hebben we een functionele, goede en duurzame sportinfrastructuur nodig. Het gaat hierbij niet alleen om de sportvelden, zwembaden, sporthallen en clubhuizen, maar ook juist om het groen in en om de stad (bijvoorbeeld stadsparken) en in wijken (bijvoorbeeld trapveldjes). Overal waar gesport en bewogen wordt moeten de voorzieningen op orde zijn. Verduurzaming verbetert de exploitatie van sportaccommodaties financieel sterk, door hogere inkomsten en lagere kosten komt er op termijn meer geld beschikbaar voor de sport.

De openbare ruimte is beweegvriendelijk ingericht zodat sporten en bewegen in Middelburg vanzelfsprekend is. Dit onder andere door het verbinden van groene gebieden binnen en buiten de stad en het bieden van voldoende ruimte om het vrije buitenspelen te bevorderen, bijvoorbeeld door het openbaar toegankelijk maken van beweegvriendelijke plekken. Alle sportinfrastructuur voor binnen- en buitensporten is op termijn duurzaam op alle facetten: energie, water, grondstoffen en natuurontwikkeling. Sportinfrastructuur draagt zodoende bij aan internationale, landelijke en lokale duurzaamheidsdoelstellingen.

Hoe gaan we deze ambitie bereiken?

• Het openbaar toegankelijk maken van beweegvriendelijke plekken als trapveldjes, schoolpleinen en bijvoorbeeld Bikepark De Belt;
• Het beweegvriendelijk inrichten van de openbare ruimte en schoolpleinen, vb. groene revolutie schoolpleinen;
• Ontwikkelen van een nieuwe visie gemeentelijke speel- en sportplekken;
• Actief ondersteunen van lokale sportaanbieders bij het informeren en aanvragen van lokale, regionale en landelijke ondersteuningsregelingen zoals bijvoorbeeld de SPUK NEAS, TEK-regeling, compensatie regelingen sportverenigingen voor hoge energiekosten, etc.
• Uitvoeren van een beweegscan voor de stad Middelburg;
• Aanbieden en uitvoeren van gratis ondersteuning en advies bij het realiseren van energie besparende maatregelen op hun accommodatie;

3. Vitale sport en beweeg aanbieders in Middelburg

De ambitie is om alle typen aanbieders van sport en bewegen toekomstbestendig te maken. De financiële en organisatorische basis wordt op orde gebracht zodat aanbieders hun vizier kunnen richten op een passend aanbod en op passende bindingsvormen.

De traditionele verenigingen in Middelburg staan onder druk: het aantal leden loopt terug en het is moeilijk om goede en voldoende bestuursleden en vrijwilligers aan de club te binden. Veel verenigingen willen best een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen, maar kampen met gebrek aan tijd en kennis. Het is dan ook belangrijk om in de toekomst met een mix van professioneel kader en vrijwilligers te werken. Enerzijds om hen beter uit te rusten, anderzijds vanwege de uitstraling en aantrekkingskracht van de club. Daarvoor is het van belang dat bestuurders, kader en vrijwilligers worden geïnformeerd en geïnspireerd, dat er voldoende aandacht is voor opleiden en ontwikkelen en dat kennis wordt gedeeld. Hier zien wij een taak voor ons als gemeente.
Gezamenlijk willen en moeten we eraan bijdragen dat bonden, verenigingen en andere sport- en beweegaanbieders hun waardevolle taak, om zo veel mogelijk mensen in Middelburg met plezier laten sporten en bewegen, met verve kunnen blijven vervullen.

Om dit doel te bereiken is het noodzakelijk dat koepels en de daarbij aangesloten sportaanbieders hun financiële en organisatorische basis op orde hebben. Vanuit die solide basis beogen we dat ze hun vizier kunnen gaan richten op passend aanbod dat aansluit bij de behoefte van de hedendaagse sporter. Verschillende partijen zetten daarom in op professionalisering van de sportaanbieders, het vergroten van het maatschappelijk ondernemerschap om zo een groei te realiseren in het aantal vitale en open sportaanbieders.

Hoe gaan we deze ambitie bereiken?

• Ondersteunen van kaders en besturen van sportverenigingen en andere sportaanbieders;
• Ondersteunen bij het werven van vrijwilligers;
• Inzetten van het ondersteuningsbudget van de Adviseur Lokale Sport o.a. om het traject ‘meer vrijwilligers voor de club’ te starten;
• Meer maatwerk per vereniging of organisatie organiseren en daarnaast op zoek gaan naar gedeelde interesses en belangen om gezamenlijk in op te trekken;
• Gebruik maken van de sportlijn. De gezamenlijke sport (Sportbonden, NL Actief en NOC*NSF) gelooft en zet vol in op het versterken van die wortels van onze sportinfrastructuur. Het krachtiger maken van clubs, vrijwilligers en kaderleden draagt bij aan sociale cohesie en inclusie.;
• Ondersteunen van projecten als Gezonde sportkantines en rookvrije sportvelden;
• Stimuleren van samenwerkingsverbanden tussen bonden, sporten, verenigingen, sport en beweegaanbieders en andere partijen die een bijdrage willen leveren aan het stimuleren van een sportieve en gezonde samenleving.

4. Een positieve sportcultuur in Middelburg

De ambitie is dat overal in onze stad met plezier, veilig, eerlijk en zorgeloos gesport kan worden. Dit vraagt aandacht van iedereen en om ondersteuning van bestuurders, sportclubs, trainers, ouders en verzorgers ook om misstanden te voorkomen en de ondergrens te bewaken.

Plezier in sport is het fundament voor een leven lang sporten en bewegen. Winnen en verliezen horen bij de sport en dat kan leiden tot spanningen. Dit mag echter nooit ten koste gaan van het plezier van de sporter, het sportende kind en andere kwetsbare doelgroepen zoals mindervaliden. Uitsluiting en discriminatie gaan we tegen. Dat vraagt aandacht van iedereen en om ondersteuning van bestuurders, trainers, begeleiders en ouders om dit klimaat te creëren. Dit alles met als doel de jeugd langer aan de sport te binden en de kans te vergroten dat zij op latere leeftijd actief blijven binnen een sportvereniging als sporter en als vrijwilliger.

Hoe gaan we deze ambitie bereiken?

• Om dit te realiseren is een structurele aanpak nodig om ongewenst gedrag te voorkomen voor alle sport en beweegaanbieders in Middelburg;
• De inzet van lokale functionarissen (beter bekend als buurtcoaches en combinatiefunctionarissen) is nodig om de aanpak op alle beleidsterreinen te ondersteunen, op school, in de wijk, thuis, etc.

5. Vaardig in bewegen

Het doel is om ervoor te zorgen dat meer kinderen voldoen aan de beweegrichtlijnen en dat de motorische vaardigheden toenemen.

De laatste jaren bewegen kinderen steeds minder en gaan de motorische vaardigheden van kinderen sterk achteruit. Uit onderzoek blijkt dat goede motorische vaardigheden van belang zijn voor het ontwikkelen van een actieve leefstijl op de lange termijn. Daarom hebben sportbonden, gemeenten, het ministerie VWS, het onderwijs, de kinderopvang en maatschappelijke partners de handen ineen geslagen voor een meer motorisch vaardige jeugd. Dit thema vraagt met nadruk om samenwerking tussen de sectoren onderwijs, kinderopvang, zorg, welzijn en sport & bewegen. De verschillende partijen zetten zich in om de komende jaren te werken aan het doel om meer kinderen aan de beweegrichtlijnen te laten voldoen en om de neerwaartse spiraal van de motorische vaardigheden van kinderen de komende jaren naar boven toe om te buigen. Het streven is toe te werken naar:

• Een positieve trendbreuk van de motorische vaardigheden;
• Een stijging van het aantal kinderen dat voldoet aan de beweegnorm;
• Een stijging van de sportdeelname in de leeftijd 12-18 jaar;
• Creëren van een groter bewustzijn van het belang van bewegen bij ouders en verzorgers;
• Een kwalitatief beter bewegingsonderwijs.

Hoe gaan we dit doel bereiken?

• Meer beweegmomenten op en rond school;
• Gymles op verenigingsaccommodatie en de vereniging voor de gymles;
• Natte gymlessen voor alle kinderen uit de groepen 7 en 8 in Middelburg;
• Sportkennismakingsactiviteiten;
• Voor- Tussen- en naschools beweegaanbod stimuleren en organiseren;
• Voorlichting (laten) geven over sport, gezondheid en vitaliteit;
• De inzet van lokale functionarissen om dit alles te organiseren en af te stemmen;
• Meting motorische ontwikkeling van kinderen. Om inzicht te krijgen in de motoriek van kinderen willen we een Middelburg brede meting uitvoeren. Deze screening brengt de motorische ontwikkeling van een kind betrouwbaar in kaart. Hiermee willen we schoolbesturen en directies overtuigen van de noodzaak om gezamenlijk te investeren in onze jeugd;
• Ondersteunen JOGG en Gezonde School.

6. Sportevenementen die inspireren

Als gemeente Middelburg willen wij het mogelijk maken dat Middelburgse organisaties zoals sportverenigingen sportevenementen kunnen organiseren en naar Middelburg kunnen halen. Sportevenementen inspireren namelijk anderen om meer te gaan sporten en bewegen. En door samen te juichen voor onze sporters, groeit het groepsgevoel onder alle Middelburgers.

Jaarlijks vinden er in Middelburg veel lokale en regionale sportevenementen plaats, van lokale en wielerwedstrijden, tot open clubkampioenschappen, een voetbaltoernooi of een Zeeuwse Open. Deze evenementen inspireren de jeugd en zorgen daarnaast ook voor een aangename bron van inkomsten en een nieuwe aanwas van nieuwe en enthousiaste leden. Deze actieve sportaanbieders willen we ondersteunen.

Hoe gaan we dit doel bereiken?

• Faciliteren middels een reguliere evenementensubsidie;
• Faciliteren middels een reguliere sportstimuleringssubsidie;
• Faciliteren middels een bijdrage uit het Lokaal Sportakkoord;
• Faciliteren middels een vrijwilligers tarief voor actieve sportaanbieders;
• Inzet van lokale functionarissen als verbinders.

Checklist Lokaal Sportakkoord

Eén van de voorwaarden bij het aanvragen van de middelen voor het lokaal Sportakkoord is dat het lokaal Sportakkoord herijkt wordt aan de hand van het 'Raamwerk Afspraken Sportakkoord'. Deze checklist van de VGS kunnen we gebruiken als hulpmiddel om ons lokale Sportakkoord te herijken. De onderdelen zijn verwerkt in de tekst in het bijgestelde Lokale Sportakkoord en zullen hieronder nogmaals benoemd worden:

1. Als gemeente beschikken we over een kernteam dat de regie voert over de herijking en uitvoering van het Lokaal Sportakkoord √
2. Als gemeente beschikken we over een coördinator sport en een coördinator preventie. Deze functionarissen coördineren de herijking en uitvoering van het Lokaal Sportakkoord en het Lokaal Preventie akkoord, leggen verbindingen met de uitvoering van GALA en het integrale plan van aanpak voor de Brede SPUK en maken onderdeel uit van lokale kerngroep √
3. De Brede Regeling Combinatiefuncties wordt ingezet voor het aanstellen van beide coördinatoren √
4. We werken mee aan activiteiten rondom monitoring en evaluatie die in het kader van het Sportakkoord en de Brede SPUK plaats zullen vinden in de periode 2023 – 2026 √
5. Het fundament van de lokale sportsector is op orde. Het is veilig, kwalitatief en toegankelijk √
6. Het draagvlak wordt vergroot. Er zullen meerdere partners aan de kerngroep worden toegevoegd en het participatieplatform zal een upgrade ondergaan zodat alle initiatieven in de gemeente en in alle afzonderlijke wijken beter in beeld worden gebracht en uiteindelijk beter bekend worden. Dit alles zal uiteindelijk leiden tot een groter aantal mensen die we in beweging brengen √
7. De betekenis van sport wordt in Middelburg op lokaal niveau goed zichtbaar gemaakt. Door verschillende domeinen met elkaar te verbinden, zowel in beleid als uitvoering, wordt de maatschappelijke betekenis van sport positief in de etalage gezet √
8. Door het upgraden van on participatieplatform en de mogelijkheden er van, en het uitbreiden van de kerngroep wordt er aantoonbaar geïnvesteerd in het betrekken van extra lokale partners √
9. We gaan als gemeente werken aan een plan van aanpak om sociale veiligheid en integriteit op lokaal niveau bij alle sportaanbieders te stimuleren en ondersteunen √
10. We gaan als gemeente regelmatig met verschillende verenigingen, de adviseur lokale sport en het kernteam in gesprek om de clubondersteuning te verbeteren √
11. We hebben als gemeente al vanaf 2020 een lokaal sportplatform ingericht. Dit platform brengt niet alleen lokale sportaanbieders samen maar ook aanbieders van sport, bewegen en gezondheid uit andere domeinen √
12. Alle lokale functionarissen in Middelburg die gefinancierd worden vanuit de Brede Regeling Combinatiefuncties worden op meerdere thema’s in het Lokale Sportakkoord ingezet. Met het onderbrengen van de Brede Regeling Combinatiefuncties in de Brede Specifieke Uitkering (SPUK) gericht op gezondheid, sport- en beweegstimulering, cultuurparticipatie en het versterken van de sociale basis, wordt inmiddels ook al de volgende stap in het doelgericht inzetten van combinatiefunctionarissen gezet. Als onderdeel van de brede SPUK zullen we namelijk een budget aanvragen voor sport-,beweeg-, en cultuurstimulering √

Zodra de herijking van het Lokaal Sportakkoord Middelburg 2023 – 2026 akkoord is bevonden zal er gestart worden met de volgende acties:

1. Inclusief sporten en bewegen in Middelburg

• Deelname Jeugdfonds Sport en Cultuur;
• Volledig gratis aanbieden van zwemlessen voor minima t/m 130% van het minimum inkomen;
• Deelname en ondersteunen uniek sporten, inclusief een uitleen van sporthulpmiddelen;
• Onderzoeken naar een eventuele deelname aan het Volwassenfonds;
• Bekendheid geven aan sport- en beweegaanbod;
• Inspelen op de beweegbehoefte en nieuw beweegaanbod;
• Optimaal benutten van alle ruimte in de gemeente;
• Inzet van lokale functionarissen (ook wel bekend als buurtsportcoaches en combinatiefunctionarissen) als o.a. uitvoerder, verbinder en intermediair;
• Samenwerken met zorgaanbieders, huisartsen, praktijkondersteuners, etc.

2. Een duurzame sport infrastructuur in Middelburg

• Het openbaar toegankelijk maken van beweegvriendelijke plekken als trapveldjes, schoolpleinen en bijvoorbeeld Bikepark De Belt;
• Het beweegvriendelijk inrichten van de openbare ruimte en schoolpleinen, vb. groene revolutie schoolpleinen;
• Ontwikkelen van een nieuwe visie gemeentelijke speel- en sportplekken;
• Actief ondersteunen van lokale sportaanbieders bij het informeren en aanvragen van lokale, regionale en landelijke ondersteuningsregelingen zoals bijvoorbeeld de SPUK NEAS, TEK-regeling, compensatie regelingen sportverenigingen voor hoge energiekosten, etc.
• Uitvoeren van een beweegscan voor de stad Middelburg;
• Aanbieden en uitvoeren van gratis ondersteuning en advies bij het realiseren van energie besparende maatregelen op hun accommodatie;

3. Vitale sport en beweegaanbieders in Middelburg

• Ondersteunen van kaders en besturen van sportverenigingen en andere sportaanbieders;
• Ondersteunen bij het werven van vrijwilligers;
• Inzetten van het ondersteuningsbudget van de Adviseur Lokale Sport o.a. om het traject ‘meer vrijwilligers voor de club’ te starten;
• Meer maatwerk per vereniging of organisatie organiseren en daarnaast op zoek gaan naar gedeelde interesses en belangen om gezamenlijk in op te trekken;
• Gebruik maken van de sportlijn. De gezamenlijke sport (Sportbonden, NL Actief en NOC*NSF) gelooft en zet vol in op het versterken van die wortels van onze sportinfrastructuur. Het krachtiger maken van clubs, vrijwilligers en kaderleden draagt bij aan sociale cohesie en inclusie.;
• Ondersteunen van projecten als Gezonde sportkantines en rookvrije sportvelden;
• Stimuleren van samenwerkingsverbanden tussen bonden, sporten, verenigingen, sport en beweegaanbieders en andere partijen die een bijdrage willen leveren aan het stimuleren van een sportieve en gezonde samenleving.

4. Een positieve sportcultuur in Middelburg

• Om dit te realiseren is een structurele aanpak nodig om ongewenst gedrag te voorkomen voor alle sport en beweegaanbieders in Middelburg;
• De inzet van lokale functionarissen (beter bekend als buurtcoaches en combinatiefunctionarissen) is nodig om de aanpak op alle beleidsterreinen te ondersteunen, op school, in de wijk, thuis, etc.

5. Vaardig in bewegen

• Meer beweegmomenten op en rond school;
• Gymles op verenigingsaccommodatie en de vereniging voor de gymles;
• Natte gymlessen voor alle kinderen uit de groepen 7 en 8 in Middelburg;
• Sportkennismakingsactiviteiten;
• Voor- Tussen- en naschools beweegaanbod stimuleren en organiseren;
• Voorlichting (laten) geven over sport, gezondheid en vitaliteit;
• De inzet van lokale functionarissen om dit alles te organiseren en af te stemmen;
• Meting motorische ontwikkeling van kinderen. Om inzicht te krijgen in de motoriek van kinderen willen we een Middelburg brede meting uitvoeren. Deze screening brengt de motorische ontwikkeling van een kind betrouwbaar in kaart. Hiermee willen we schoolbesturen en directies overtuigen van de noodzaak om gezamenlijk te investeren in onze jeugd;
• Ondersteunen JOGG en Gezonde School.

6. Sportevenementen die inspireren

• Faciliteren middels een reguliere evenementensubsidie;
• Faciliteren middels een reguliere sportstimuleringssubsidie;
• Faciliteren middels een bijdrage uit het Lokaal Sportakkoord;
• Faciliteren middels een vrijwilligers tarief voor actieve sportaanbieders;
• Inzet van lokale functionarissen als verbinder.

7. Verbeterpunten uit de evaluatie

• Ten aanzien van de samenstelling van de huidige kerngroep kwam uit de evaluatie duidelijk naar voren dat een uitbreiding van de kerngroep wenselijk is, niet alleen met het aantal mensen maar vooral ook vanuit verschillende domeinen en disciplines;
• Jaarlijks een avond organiseren waarvoor alle betrokken organisaties worden uitgenodigd. Niet uitsluitend Sportakkoord maar ook domein overstijgend, zie integrale nota Brede SPUK;
• De bereikbaarheid vergroten, vooral ook naar kleinere initiatieven van bijvoorbeeld individuele burgers en kleine verenigingen, bijvoorbeeld door de upgrade van het participatieplatform van “doemee” naar “mijnbuurtje”;
• In samenwerking met NOC*NSF, Rabobank Zeeuwse Delta, Sport Zeeland en alle 13 Zeeuwse gemeenten om de 2 jaar een provinciaal sportdeelname onderzoek uitvoeren. Dit draagt namelijk bij om goed beleid te kunnen maken voor nu en de toekomst;

8. Inzet Combinatiefunctionarissen/ buurtsportcoaches vanaf 2023

Vanaf 2023 zetten de gezamenlijke ministeries en VNG/VSG zich in om de komende jaren vraaggericht de toeleiding en begeleiding naar sport-, beweeg- en cultuuraanbod te versterken zodat meer mensen actief betrokken raken bij en deelnemen aan sport, bewegen en cultuur en daarmee gezonder, actiever en fitter worden. De functionarissen zijn hiermee breed inzetbaar, zowel binnen het sport-, beweeg- als het cultureel domein. De inhoudelijke afspraken bouwen hiermee nadrukkelijk voort op het Nationaal Sportakkoord en de ‘Geactualiseerde Bestuurlijke afspraken Brede Regeling Combinatiefuncties 2019-2022’.

Voor Middelburg betekent dit dat we verder kunnen gaan op de weg die is ingeslagen. In Middelburg bekleden inmiddels 11,2 fte een functie, verdeeld over 4 verschillende werkgevers: Welzijn Middelburg, Stichting Kunst Educatie Walcheren, Optisport en de gemeente Middelburg.

Alle huidige fte’s dragen bij aan de doelstellingen zoals deze zijn opgenomen in het gemeentelijk beleid op het gebied van sport, cultuur, bewegen, gezondheid en Welzijn, o.a.:

• Meer kinderen, jongeren en volwassenen die sporten, bewegen en meedoen aan cultuur. Het gaat hierbij ook om kwetsbare groepen en mensen die achterblijven in sport-, beweeg- en cultuurdeelname;
• Sterke aanbieders in sport, bewegen en cultuur waarbij kwaliteit, veiligheid en toegankelijkheid geregeld is;
• Een sterke verbinding tussen sport, bewegen en cultuur met andere domeinen en programma’s (onderwijs, gezondheid, zorg, welzijn en sociale zaken/armoede & schulden) die bijdragen aan de bovenste twee ambities.