Een overzicht met veelgestelde vragen naar aanleiding van het definitieve besluit een gedeelte van het gebied Cleene Hooge, aan de kant van de Europalaan, aan te wijzen als nieuwe locatie voor een azc.

Wat is een asielzoekerscentrum (azc)?

Een azc is een tijdelijke verblijfslocatie voor asielzoekers die hun land zijn ontvlucht en in Nederland bescherming zoeken. Hier krijgen zij onderdak, voedsel, en medische en juridische ondersteuning tijdens de asielprocedure.

Waarom een nieuwe locatie?

Het COA kampt al jaren met tekorten aan opvangplekken. De asielzoekerscentra zitten overvol. Landelijk is er hoge nood aan plekken. De overeenkomst voor het huidige azc, op de locatie Swerf-Rust aan de Laurens Stommesweg, loopt tot 25 juni 2025. Er is echter nog steeds behoefte aan opvangplekken. Daarom heeft de gemeenteraad al in 2021 besloten om opnieuw een azc in Middelburg te realiseren. De gemeente wil ook na 2025 haar verantwoording nemen door voor opvang te zorgen.

Niet alleen gemeente Middelburg neemt haar verantwoordelijkheid. In Zeeland werken de gemeenten samen in de asielopvang. Zo hebben de gemeenten Terneuzen, Goes naast Middelburg de realisatie van een (nieuw) azc op zich genomen en zijn andere gemeenten op zoek naar mogelijkheden voor een satellietlocatie (een locatie van 50-100 personen) of een locatie voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. De Zeeuwse gemeenten hebben een gezamenlijke opgave in de asielopvang.

Waarom op de Cleene Hooge?

Om een azc te kunnen realiseren, heeft het COA een ruimte nodig die voldoende groot is om woonruimte binnen en leefruimte buiten te bieden. Ook moet het binnen bereik van bijvoorbeeld onderwijs, winkels en openbaar vervoer zijn. Dit leidt tot de volgende voorwaarden:

  • er is minimaal 3 hectare nodig.
  • de grond moet in het bezit zijn van de gemeente Middelburg, of op korte termijn in bezit komen
  • de grond moet binnen afzienbare termijn beschikbaar zijn voor gebruik
  • heeft potentie als woonlocatie (toekomstbestendig)
  • in de buurt van onderwijs/ winkels/ openbaar vervoer
  • goed bereikbaar
  • geen milieutechnische beperkingen

Drie locaties voldoen aan de eerste vier voorwaarden. Naast de meetlat van de drie laatste voorwaarden gelegd, komt Cleene Hooge vervolgens als beste uit de bus.

Meer informatie over de andere potentiële locaties vindt u in het raadsvoorstel.

Waar komt het precies te liggen?

Wat is een voorlopig besluit?

Hoewel het college zelf een nieuwe locatie mag aanwijzen, legt deze het voorgenomen besluit wel voor aan de gemeenteraad. De raad kan ‘wensen en bedenkingen’ aangeven bij het besluit. Het college geeft vervolgens bij het definitieve besluit aan in hoeverre de wensen en bedenkingen zijn overgenomen. De raad behandelde het voorgenomen besluit op 3 oktober 2023 in de commissie Algemeen Bestuur. Donderdag 12, maandag 16 oktober en donderdag 9 november vergaderde de gemeenteraad over het voorstel. Op 14 november 2023 nam het college dan een definitief besluit om een gedeelte van het gebied Cleene Hooge, aan de kant van de Europalaan, aan te wijzen als nieuwe locatie voor een azc.

Hoe ziet het vervolgproces eruit?

Over de locatie van het azc zijn omwonenden en belanghebbenden geïnformeerd tijdens de informatieavonden in september 2023. Na het definitieve besluit, wil het college graag met belanghebbenden in gesprek over de manier waarop het azc er komt. Dit traject start waarschijnlijk in het voorjaar van 2024. Omwonenden en andere belanghebbenden ontvangen hierover tegen die tijd informatie.

Welke instantie is verantwoordelijk voor de bouw van het azc?

De verantwoordelijkheid voor de bouw en exploitatie van het azc ligt bij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Zij zijn verantwoordelijk voor de opvang en begeleiding van asielzoekers in Nederland.

Wat zijn de stappen in het proces van het realiseren van een nieuw azc?

Het proces om een nieuw azc te realiseren omvat verschillende stappen, waaronder:

a. Locatieonderzoek en selectie: de gemeente onder mogelijke locaties en selecteren een geschikte plek. Deze stap is met de keuze voor een locatie nu afgerond.

b. Planvorming:

  • Er wordt een plan ontwikkeld waarin de stedenbouwkundige en landschappelijke aspecten en infrastructuur van het AZC staan. Dit plan is de onderlegger voor de volgende planologische procedure waarin het bestemmingsplan gewijzigd wordt.
  • Nadat de planologische procedure is gevolgd, worden de gebouwen ontworpen (welstand). Daar wordt een omgevingsvergunning voor aangevraagd.

Parallel aan de planologische procedure worden de gebouwen ontworpen (welstand). Daar wordt een omgevingsvergunning voor aangevraagd, die verleend kan worden op het moment dat de bestemming is gewijzigd. Het kan zijn dat ter wille van de snelheid het planologische deel en het ontwerp van de gebouwen in één procedure wordt geschoven.

c. Bouw en inrichting: Na goedkeuring worden de bouwwerkzaamheden uitgevoerd en wordt het azc ingericht voor gebruik.

d. Opening: Zodra het azc klaar is, wordt het geopend en worden asielzoekers ontvangen.

Welke voorzieningen biedt het nieuwe azc aan de asielzoekers?

Een azc biedt basisvoorzieningen aan asielzoekers, zoals slaapruimtes, sanitair, kookgelegenheden en medische zorg. Daarnaast worden er ook educatieve en recreatieve activiteiten georganiseerd om de bewoners te ondersteunen en te laten integreren. De bewoners van het azc mogen ook vrijwilligerswerk doen.

Hoe lang blijft het azc?

Het college heeft een termijn van 15 jaar aan het coa meegegeven. Dit zorgt voor continuïteit in de asielopvang. Ook wordt voorkomen dat er frequent maatschappelijke onrust ontstaat vanwege de zoektocht naar een nieuwe locatie.

Hoe wordt de veiligheid in en rondom het azc gewaarborgd?

Het COA werkt nauw samen met lokale instanties, zoals de politie, om de veiligheid in en rondom het azc te waarborgen. Op het azc is altijd beveiliging aanwezig. Er is periodiek overleg met de gemeente en de politie om eventuele zorgen van omwonenden serieus te nemen en waar mogelijk aan te pakken. Desgewenst is er periodiek overleg tussen het COA en omwonenden over de gang van zaken op het azc. De gemeente Middelburg, politie en het COA hebben, als gevolg van het feit dat de gemeente Middelburg een lange geschiedenis heeft met azc’s, een goede samenwerking en veel ervaring in het gezamenlijk aanpakken van eventuele problemen.

Wat is het verschil tussen Cleene Hooge klein en Cleene Hooge groot?

De gemeenteraad heeft in 2019 een ontwikkelvisie vastgesteld voor een klein deel van Cleene Hooge. Dit gebied is zo’n 6 hectare. Het azc komt binnen in dit gebied. Het grootste deel van Cleene Hooge blijft op dit moment buiten beschouwing. Het totale gebied is 54 hectare.

Wat gebeurt er met het terrein na sluiting van het azc?

Er wordt duurzaam gebouwd. Dat betekent in dit geval dat het COA een gebouw achterlaat met potentie als woonlocatie na vertrek van het azc. Die woningen worden dan verkocht of verhuurd.

Wat gebeurt er met de huidige locatie?

Er zijn nog geen plannen voor de huidige locatie. Eerder (voor de komst van het azc) was deze plek in beeld als locatie voor woningbouw. Bij het inwonerberaad over woningbouwlocaties wordt deze suggestie ook meegeven.

Kom ik in aanmerking voor planschade?

Of u in aanmerking komt voor planschade wordt bepaald door wettelijke richtlijnen.

De gemeente behandelt een aanvraag tot planschade niet zelf. Dat doet een onafhankelijk, gespecialiseerd bureau. Het bureau onderzoekt of er inderdaad recht is op planschade en om welk bedrag het gaat. Zo beoordeelt het bureau of de waarde van een (aangrenzende) woning daalt als gevolg van een bestemmingsplanwijziging die de gemeente doorvoert.

De wet schrijft voor dat er ook een bepaalde mate van maatschappelijk risico geldt. Dus niet de volledige waardedaling wordt vergoed. Ook speelt mee of de bestemmingsplanwijziging voorzienbaar was. Met andere woorden of u als huiseigenaar op het moment dat u de woning kocht, had kunnen weten dat de bestemming gewijzigd zou gaan worden.

Voor de Cleene Hooge geldt dat vanaf 1998 in de Kwaliteitsatlas c.q. structuurvisie van de gemeente staat opgenomen dat dit gebied is aangewezen als woningbouwlocatie (vanaf 2010 met de aanduiding reservelocatie).

Mag er op de Cleene Hooge gebouwd worden?

Sinds de jaren ‘70 is het gebied al in beeld als woningbouwlocatie, toen voor het bouwen van de Griffioen 3.

In 1998 is het gebied aangewezen als woningbouwlocatie in de ‘Kwaliteitsatlas Middelburg 2050’. In 2008 is 54 hectare van dit gebied aangekocht door de gemeente met als doel woningbouw. In de Herziene kwaliteitsatlas uit 2010 is enkel dit deel aangewezen als locatie voor woningbouw, met daarbij de aanduiding reservelocatie. In 2019 is een ontwikkelvisie vastgesteld voor een deel van die 54 hectare.

Ook is een exploitatieopzet vastgesteld, die uitgaat van bebouwing van 6 hectare. Daarnaast is 6 hectare aangewezen voor inpassing.

Beleidsmatig is woningbouw dus in een bepaalde mate voorzien. Voordat er gebouwd mag worden, moet het bestemmingsplan gewijzigd worden van ‘Agrarisch’ naar ‘Wonen’ en/of ‘Maatschappelijk’.

Over welk gebied wordt er gesproken in de burgerraadpleging woonlocaties?

In het inwonerberaad staat het gebied van de in 2019 vastgestelde ontwikkelvisie op de kaart als ‘geplande of in uitvoering zijnde locatie’ waar verder niet meer over gesproken wordt. Dit is de 6 hectare waarbinnen ook het azc kan komen. Ook is 6 hectare voorzien voor de inpassing van de 6 hectare bebouwing, dus voor groen. Het restant van het gebied Cleene Hooge, circa 43 hectare heeft geen aanduiding gekregen. Het inwonerberaad kan zich dus uitspreken of dit een goede woonlocatie is of niet.

Er zou voor onze kinderen gebouwd gaan worden in dat gebied. Kan dat nog steeds?

In theorie is er binnen de contouren van het in 2019 aangewezen gebied naast het azc ruimte voor aanvullende woningbouw. Hierover is nog geen besluit genomen. Ook wachten we de resultaten van het inwonerberaad af.

Waarom niet het oude politiebureau?

  • Het oude politiebureau heeft onvoldoende buitenruimte
  • Te klein om ook flexibele opvang te bieden

Waarom niet Ramsburg?

  • Is niet aangewezen als toekomstige woningbouwlocatie. Locatie sluit niet aan op bestaand bewoond gebied, waardoor het een dorp of wijkje op zichzelf zou worden. Daarmee is de locatie niet toekomstbestendig, maar is het ook niet geschikt voor de tijdelijke vestiging van een azc.
  • Ver van voorzieningen. De locatie ligt vrij geïsoleerd ten opzichte van het woongebied van Middelburg.
  • Verkeersveiligheid: De fietsverbindingen en voetverbindingen naar Ramsburg Oost lopen of over het bedrijventerrein Ramsburg of via jaagpad (onverhard) langs het kanaal of via een B-weg in het buitengebied. De Krooneveldweg onder de N57 is enkel bedoeld (en geschikt) voor autoverkeer, met veiligheidsrisico’s tot gevolg als deze tegen de regels in toch gebruikt wordt door langzaam verkeer. De ervaring (stuk Krooneveldweg tussen Veerseweg en rotonde, voor de aanleg van het fietspad) leert dat langzaam verkeer hier toch gebruik van gaat maken.
  • Een deel van het gebied ligt binnen de contouren (geluid van de N57 en Arnestein (industrielawaai) , externe veiligheid) en is daarmee niet geschikt als woningbouwlocatie.

Wat is een duurzaam azc?

Duurzaamheid gaat vooral over het hergebruik van de gebouwen als het azc weer weggaat. Het COA wil wat achterlaten voor de stad. Denk aan woningen en/of een buurtgebouw. Bij het ontwerpen zal dus rekening worden gehouden met nieuwe functies na het vertrek van het azc.

Waarom is er niet gekozen voor kleinere locaties?

Een kleinere locatie betekent ook dat er minder ondersteuning is. Minder medewerkers voor begeleiding bijvoorbeeld.

Naar welke school gaan de kinderen uit het azc?

De kinderen gaan naar speciale klassen: het TEC en de internationale schakelklas.